Οι εκλογές της 17ης Ιουνίου θεωρούνται από τους εταίρους μας ως ένα δημοψήφισμα όπου ο ελληνικός λαός θα κληθεί να αποφανθεί ξεκάθαρα εάν τάσσεται υπέρ ή κατά της παραμονής στο ευρώ. Τη θέση αυτή που αποτελεί προϊόν συναίνεσης των εταίρων μετέφερε ο πρόεδρος της Κομισιόν απευθείας στο λαό με το διάγγελμά του την περασμένη Τετάρτη.
Η παραπάνω διαπίστωση, που αποτελεί και απάντηση σε όσους ισχυρίζονται στην Ελλάδα ότι πρόκειται για «μπλόφα» και πως η Συνθήκη δεν επιτρέπει την αποπομπή μιας χώρας από την ευρωζώνη, επιβεβαιώνεται από τις πυρετώδεις προετοιμασίες βασικών θεσμικών οργάνων, κεντρικών τραπεζών και κυβερνήσεων για την αντιμετώπιση του χειρότερου σεναρίου, αυτού της εξόδου της χώρας μας.
Σύμφωνα με άριστα πληροφορημένες κοινοτικές πηγές, έχουν γίνει ήδη πολιτικές συζητήσεις μεταξύ ανώτατων αξιωματούχων της ευρωζώνης και κυβερνήσεων για το ενδεχόμενο της ελληνικής αποχώρησης, ενώ τώρα τη σκυτάλη έχουν πάρει οι τεχνοκράτες, οι οποίοι μέσα στις επόμενες βδομάδες θα ολοκληρώσουν ένα εναλλακτικό σχέδιο για την προστασία του ευρώ και των άλλων χωρών που θεωρούνται αδύναμοι κρίκοι (Ιρλανδία, Πορτογαλία, Ισπανία).
Οι προετοιμασίες αφορούν τόσο τη συνολική απάντηση όσο και σε εθνικό επίπεδο. Σε επίπεδο συνολικής απάντησης οι γραμμές άμυνας βασίζονται στο Ευρωπαϊκό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (Ταμείο Διάσωσης), του οποίου οι πόροι θα ενισχυθούν με έκτακτη συνεισφορά των κρατών-μελών. Ταυτόχρονα θεωρείται βέβαιο πως σε περίπτωση ανάγκης θα ενεργοποιηθεί και το «πυρηνικό οπλοστάσιο», δηλαδή η δυνατότητα που έχει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) να τυπώσει χρήμα, κάτι που κάνουν άλλωστε από την εμφάνιση της κρίσης οι κεντρικές τράπεζες των ΗΠΑ και της Αγγλίας.
Είναι προφανές ότι οι εταίροι σε καμία περίπτωση δεν πρόκειται να δεχθούν μια επαναδιαπραγμάτευση του Μνημονίου από μηδενική βάση. Το έχουν δηλώσει σε όλους τους τόνους κορυφαίοι κοινοτικοί αξιωματούχοι και Ευρωπαίοι ηγέτες, συμπεριλαμβανομένου και του γαλλογερμανικού άξονα. Δεν θα το κάνουν για λόγους αξιοπιστίας έναντι των αγορών, αλλά και ουσίας, δεδομένου ότι κανένα εθνικό Κοινοβούλιο χώρας της ευρωζώνης δεν πρόκειται να δεχθεί να συνεχιστεί η στήριξη της Ελλάδας χωρίς τήρηση των δεσμεύσεων από ελληνικής πλευράς. Οι ισχυρισμοί του ΣΥΡΙΖΑ περί συνολικής επαναδιαπραγμάτευσης με τους εταίρους δεν έχουν καμία σχέση με την κοινοτική πραγματικότητα.
Η δημοσιονομική εξυγίανση και οι διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις θα συνεχιστούν. Εκείνο που θα μπορούσαν να δεχθούν οι εταίροι μετά από διαπραγμάτευση με μια σοβαρή κυβέρνηση είναι να μας δώσουν περισσότερο χρόνο για να πετύχουμε το στόχο μείωσης του ελλείμματος. Το είπε δημόσια ο πρόεδρος της ευρωζώνης Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ, το υποστηρίζει και το ΔΝΤ. Μια χαλάρωση της δημοσιονομικής διόρθωσης μέσω της επιμήκυνσης θα έδινε ανάσα στην οικονομία γιατί θα απελευθέρωνε πόρους για ανάπτυξη και δεν θα οδηγούσε στη λήψη πρόσθετων μέτρων. Αυτό είναι εφικτό, όμως θέλει σοβαρές προτάσεις και κυρίως μια κυβέρνηση που μπορεί να διαπραγματευθεί πέρα από συνθήματα και κραυγές, διαφορετικά η χώρα θα βρεθεί εκτός ευρωζώνης.
Μια άλλη θετική προοπτική που διαγράφεται έχει να κάνει με τη νίκη του Φρανσουά Ολάντ στη Γαλλία και τη δυναμική που έχει δημιουργηθεί στο εσωτερικό της ευρωζώνης για αλλαγή πλεύσης με στροφή και στην ανάπτυξη. Η χώρα μας θα μπορούσε να επωφεληθεί σε μεγάλο βαθμό από το «πακέτο» που θα αποφασιστεί στη Σύνοδο Κορυφής της Ε.Ε. στις 28 και 29 Ιουνίου για την ανάπτυξη, μέσω της αναμενόμενης προώθησης των ευρωομολόγων με την εγγύηση του κοινοτικού προϋπολογισμού για τη χρηματοδότηση έργων στην ενέργεια, στις μεταφορές και τα δίκτυα, μέσω της ενίσχυσης των κεφαλαίων της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων (ΕΤΕπ), αλλά και της αξιοποίησης των κοινοτικών κονδυλίων προς όφελος των χωρών με δημοσιονομικά προβλήματα.
Επιπλέον, στην πρώτη συνάντηση που είχαν την Τρίτη στο Βερολίνο ο Φρανσουά Ολάντ και η καγκελάριος Ανγκελα Μέρκελ κυριάρχησε το ελληνικό πρόβλημα και οι δύο πλευρές συμφώνησαν, το είπαν άλλωστε και δημόσια, ότι οι εταίροι είναι έτοιμοι να εξετάσουν πρόσθετο πακέτο, πέραν της πρωτοβουλίας Μπαρόζο, με στόχο την έξοδο της χώρας από την ύφεση.
Είναι αλήθεια ότι η Συνθήκη δεν προβλέπει την αποχώρηση μιας χώρας από την ευρωζώνη, που σημαίνει ότι δεν μπορεί να αποφασιστεί η αποπομπή της. Όμως, από τη στιγμή που οι εταίροι σταματήσουν τη στήριξη και τα δάνεια και η Ελλάδα βρεθεί σε κατάσταση στάσης πληρωμών, τότε η ίδια θα ζητήσει να εγκαταλείψει το ευρώ και να πάει σε δικό της νόμισμα με όλες τις δραματικές συνέπειες που αυτό συνεπάγεται.
Πάντα υπήρχαν σε ορισμένες χώρες, κυρίως στη Γερμανία, πολιτικές δυνάμεις και ένα κατεστημένο προσηλωμένο στη δημοσιονομική ορθοδοξία που μας θεωρούσαν ξένο σώμα στην ευρωζώνη. Με την εμφάνιση της κρίσης δημόσιου χρέους το φθινόπωρο του 2009, οι δυνάμεις αυτές έκαναν και κάνουν τα πάντα να μας σπρώξουν στην έξοδο. Ωστόσο, δεν είχαν καταφέρει μέχρι τώρα να πάρουν το πάνω χέρι, οι κυβερνήσεις που είχαν και τον τελευταίο λόγο τις αγνοούσαν και γι’ αυτό άλλωστε η χώρα μας διασώθηκε και οι εταίροι πήραν το χρέος μας πάνω τους. Σήμερα η κατάσταση είναι διαφορετική, οι πολέμιοι της παραμονής της Ελλάδας στο ευρώ έχουν γίνει εξαιρετικά δυνατοί, όμως, το αν θα επικρατήσουν τελικά ή όχι θα κριθεί από τις επιλογές μας στις προσεχείς εκλογές. Αυτή είναι και η τελευταία μας ευκαιρία…
Νίκος Μπέλλος από τις Βρυξέλλες για τον “Τύπο της Κυριακής”
