Στα Μαθηματικά ο χρυσός κανόνας είναι συνώνυμο της αρμονίας και αναπαρίσταται με το ελληνικό γράμμα φ, προς τιμήν του γλύπτη Φειδία. Αντιστοιχεί, δε, στον αριθμό 1,618, τη θεωρούμενη τέλεια αναλογία στη Φύση και στις τεχνητές κατασκευές.

Όλα αυτά, υποτίθεται, πως η Ανγκελα Μέρκελ τα γνωρίζει, ως διδάκτορας Κβαντικής Χημείας. Στην πραγματικότητα όμως τα κακοποιεί βάναυσα, όταν ταυτίζει το χρυσό κανόνα με το στριφνό γερμανικό όρο Schueldenbremse, που σημαίνει κατά κυριολεξία «φρένο στο χρέος».

Η πληθωριστική φρενίτιδα της δεκαετίας του ’20 άφησε τόσα τραύματα στο γερμανικό συλλογικό υποσυνείδητο, ώστε ένας γενικός κανόνας συγκράτησης των ελλειμμάτων να περιλαμβάνεται ήδη στο Σύνταγμα της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας του 1949. Ήταν, βέβαια, ελαστικός, αφού έθετε ως γενική κατεύθυνση στις κυβερνήσεις να προσπαθούν να μη χρεώνουν υπερβολικά το κράτος. Για κυρώσεις, φυσικά, ούτε λόγος.

Όμως και μια ματιά στις κοντινότερες εξελίξεις οδηγεί στο συμπέρασμα πως η Γερμανία είναι «δάσκαλος που δίδασκε και νόμο δεν εκράτει». Όχι μόνο επειδή αρνείται την παραμικρή δανειακή ανάσα στα χρεωμένα κράτη από την ΕΚΤ και τη διεύρυνση ρευστότητας των μηχανισμών διάσωσης EFSF και ESM, τη στιγμή που στην κρίση του 2008 η Deutsche Bank έδωσε εγγυήσεις 480 δισ. ευρώ στις γερμανικές τράπεζες.

Κυρίως, επειδή ο χρυσός κανόνας που θέλει να επιβάλει στα κράτη της ευρωζώνης με τη βέργα του δασκάλου ουδεμία σχέση έχει με το δικό της, αντίστοιχο νόμο του 2009. Αυτόν που κατά κυριολεξία ονομάστηκε Schueldenbremse και ψηφίστηκε με συμφωνία Χριστιανοδημοκρατών-Σοσιαλδημοκρατών στην Μπούντεσταγκ [τον καταψήφισαν, ωστόσο, οι Πράσινοι και η Αριστερά (Die Linke)].

Οι διαφορές για Βρυξέλλες και Βερολίνο

Όπως επισημαίνει η «Monde», ο χρυσός κανόνας των γερμανικών προϋπολογισμών πόρρω απέχει από το… θανάσιμο κορσέ λιτότητας, που θέλει να φορέσει ο γαλλογερμανικός άξονας Μερκοζί στις χώρες της ευρωζώνης. Ιδού ποιες είναι οι διαφορές τους:

O «ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΣ» ΧΡΥΣΟΣ ΚΑΝΟΝΑΣ, προβλέπει αυστηρή διατήρηση του ελλείμματος κάθε κράτους το πολύ έως το 3% και του χρέους έως το 60% του ΑΕΠ. Η πρόβλεψη αυτή υπήρχε και στο παλαιότερο Σύμφωνο Σταθερότητας, αλλά σε βάθος χρόνου δεν μπόρεσε να την τηρήσει πιστά ούτε η Γερμανία. Για τη Γαλλία και άλλες οικονομικά ισχυρές χώρες ανοίχτηκαν, φυσικά, ειδικά παραθυράκια.

O «ΓΕΡΜΑΝΙΚΟΣ» ΧΡΥΣΟΣ ΚΑΝΟΝΑΣ του 2009 δεν έχει καμία απολύτως σχέση! Δεν προβλέπει απότομη, αλλά σταδιακή μείωση των ελλειμμάτων του ομοσπονδιακού προϋπολογισμού, με ορίζοντα το 2016, οπότε «ο κρατικός δανεισμός δεν θα πρέπει να υπερβαίνει το 0,35% του ΑΕΠ». Στα ομόσπονδα, μάλιστα, κρατίδια της Γερμανίας δίνεται περιθώριο έως το… 2020 να προσαρμόσουν τα δημοσιονομικά τους.

Δυστυχώς, η Γερμανία του 2011 δεν διδάσκεται τίποτα από τη Γερμανία του 1931, όπως επισήμανε σε άρθρο στην «Guardian» o Φαμπιάν Λίντνερ, οικονομολόγος του Ινστιτούτου Μακροοικονομικής Πολιτικής του ιδρύματος Hans Boeckler.

Ακριβώς 80 χρόνια πριν (και δύο χρόνια πριν ανέβει ο Χίτλερ στην εξουσία) ο «καγκελάριος της πείνας», Χάινριχ Μπρούνινγκ, έκοβε δαπάνες με διατάγματα αγνοώντας τη Βουλή, μείωνε μισθούς, αύξανε τους φόρους και βύθιζε τη χώρα στην ανεργία και την ύφεση, με τις τράπεζες να σκάνε και τα κεφάλαια να βγαίνουν στο εξωτερικό. Οταν η χώρα πτώχευσε και η αμερικανική κυβέρνηση Χούβερ τής έδωσε πιστωτική ανάσα, ήταν πολύ αργά.

Το κακό, σύμφωνα με τον Λίντνερ, είναι πως η Γερμανία δεν καταλαβαίνει ότι τα δικά της πλεονάσματα είναι τα ελλείμματα των άλλων Ευρωπαίων και τους πρεσάρει να τη μιμηθούν, χωρίς καν να επιτρέπει στην ΕΚΤ να τους βγάλει από την ύφεση με ενέσεις ρευστότητας.

Γιάννης Παπαδάτος