Ένα 5% των παιδιών προσχολικής ηλικίας τραυλίζουν, πράγμα που σημαίνει ότι περισσότερα από 50.000 παιδιά στην Ελλάδα αντιμετωπίζουν αυτό το πρόβλημα. Για την πλειοψηφία, η κατάσταση είναι προσωρινή και την ξεπερνούν καθώς μεγαλώνουν, αλλά περίπου το 1/3 αν δεν βοηθηθούν έγκαιρα, κινδυνεύουν να αναπτύξουν τραυλισμό και στην ενήλικη τους ζωή.

Αλήθεια τι ακριβώς είναι ο Τραυλισμός; 
Ο Τραυλισμός είναι μια δυσκολία στη ροή της ομιλίας. Αποτελεί μία σύνθετη διαταραχή που συνήθως χαρακτηρίζεται από διακοπτόμενη ροή ομιλίας, λόγω επαναλαμβανόμενων κολλημάτων, επαναλήψεων ή επιμηκύνσεων συλλαβών και φθόγγων στην αρχή ή τη μέση της λέξης. Συχνά συνοδεύονται από αντανακλαστικές συσπάσεις των μυών του προσώπου ή του σώματος και σε ορισμένες περιπτώσεις από απώλεια ελέγχου του ρυθμού της αναπνοής.

Που οφείλεται ο τραυλισμός;

Σχετικά με τα αίτια της διαταραχής, θα πρέπει να τονιστεί πως μεταξύ των ειδικών παρατηρείται μια διχογνωμία απόψεων. Σε γενικές γραμμές τα αίτια παραμένουν άγνωστα.

Πολλές έρευνες αποδεικνύουν πως ο τραυλισμός μπορεί να ταξινομηθεί ως διαταραχή ψυχογενούς αιτιολογίας, καθώς το παιδί μέσα από τις επαναλαμβανόμενες διακοπές της ροής του λόγου του, προβάλλει προς τα έξω την εικόνα ενός ατόμου με συναισθηματική αστάθεια και αγχώδη συναισθήματα.

Η εικόνα αυτή δυσχεραίνει ακόμη περισσότερο την λεκτική επικοινωνία του, δημιουργώντας ένα αίσθημα επικοινωνιακής ανεπάρκειας και ανασφάλειας. Αποτέλεσμα  όλων αυτών; Το παιδί που τραυλίζει  εκδηλώνει συμπεριφορές άρνησης κατά την επικοινωνία του, όπως είναι η αποφυγή λέξεων, προσώπων, ή επικοινωνιακών περιστάσεων.

Πώς εμφανίζεται ο τραυλισμός και σε ποια ηλικία; 
Συνήθως στα παιδιά σχολικής ηλικίας και στους ενήλικες εμφανίζεται με συχνότητα 1% του συνολικού πληθυσμού, ενώ το ποσοστό των παιδιών προσχολικής ηλικίας που για κάποιο διάστημα της ζωής τους εμφάνισαν δυσκολίες ροής αγγίζει το 5%.

Για να γίνουμε πιο σαφείς, τα πρώτα συμπτώματα εμφανίζονται συνήθως μεταξύ του δεύτερου και του πέμπτου έτους, σαν μία δυσχέρεια στη ροή της ομιλίας που χαρακτηρίζεται κυρίως από επαναλήψεις της αρχικής συλλαβής, επαναλήψεις ολόκληρων λέξεων ή φράσεων και σπανιότερα από απώλεια ελέγχου του ρυθμού της αναπνοής, μπλοκαρίσματα και συσπάσεις του προσώπου. Η εκκίνηση μπορεί να είναι σταδιακή ή και αιφνίδια.

Άλλες φορές σχετίζεται με κάποιο σημαντικό γεγονός που συνέβη στη ζωή του παιδιού και άλλες όχι. Η έναρξη του τραυλισμού δηλαδή, μπορεί να είναι άμεσα συνδεδεμένη με φόβους του παιδιού, με έντονο στρες, με το χωρισμό ή το θάνατο γονέων ή συγγενικών προσώπων, εξαιτίας του ανταγωνισμού που δημιουργείται ανάμεσα στα αδέλφια,   λόγω των υπερβολικών απαιτήσεων των γονιών ή ακόμη και λόγω των υψηλών στόχων που θέτει το ίδιο το παιδί. Θα πρέπει να ξεκαθαριστεί σε αυτό το σημείο, πως ο τραυλισμός δεν συνδέεται με αρθρωτικές διαταραχές, αλλά με αποκλίσεις που αφορούν την φωνητική παραγωγή των φωνημάτων.

Πώς μπορούμε να βοηθήσουμε το παιδί;

Ο τραυλισμός εκδηλώνεται με διαφορετικό και ιδιαίτερο τρόπο σε κάθε παιδί και «συντηρείται» από διαφορετικούς λόγους, επομένως η θεραπεία του είναι εξατομικευμένη. Ωστόσο μπορούν να δοθούν κάποιες γενικές συμβουλές τόσο στους γονείς όσο και στους εκπαιδευτικούς, με στόχο να υποστηριχθούν τα παιδιά που αρχίζουν να τραυλίζουν. Οι υποδείξεις αυτές απαιτούν από εσάς που έχετε έρθει αντιμέτωποι με παιδιά που τραυλίζουν τα εξής:

• να μη χρησιμοποιείτε δύσκολο λεξιλόγιο και φράσεις με συντακτική πολυπλοκότητα μεγαλύτερη από τις ικανότητες του παιδιού στην κατανόηση και στην έκφραση.
• να μη θέτετε υπερβολικούςμη ρεαλιστικούς στόχους και να μην έχετε υπερβολικές απαιτήσεις από το παιδί.
• να μην υποχρεώνετε το παιδί να απαντάει συνεχώς σε ερωτήσεις σας.Μειώστε τον αριθμό των ερωτήσεων που κάνετε. Αντί να απαιτείτε συνέχεια μία απάντηση από το παιδί, σχολιάστε αυτά που κάνει ή λέει δίνοντας βαρύτητα στο περιεχόμενο και όχι στον τρόπο της ομιλίας. Επαναλάβατε αυτό που μόλις είπε το παιδί με κανονική ροή και σωστές παύσεις, όχι για να το διορθώσετε, αλλά για να το «εκθέσετε» σε ένα σωστό πρότυπο ομιλίας. Ταυτόχρονα, με αυτόν τον τρόπο, δίνετε το χρόνο και το δικαίωμα στο παιδί να συνεχίσει, να εμπλουτίσει ή να διαπραγματευτεί αυτό που έλεγε.

Ακόμη θα πρέπει να θυμάστε πως το παιδί που τραυλίζει έχει ανάγκη να το ακούτε με προσοχή. Προσπαθήστε λοιπόν να κοιτάτε στα μάτια το παιδί σας για όση ώρα σας μιλά και να μην το διακόπτετε όταν μιλάει.

Επίσης δεν θα πρέπει να δείχνετε στο παιδί την αγωνία ή την αμηχανία σας για τον τρόπο που μιλάει. Εάν ωστόσο εκείνο εκφράσει κάποια ανησυχία για την ομιλία του, αναγνωρίστε την και μην την ακυρώσετε με ισχυρισμούς όπως “μα τι λες, δεν το είχα προσέξει ” ή “ποιος είπε κάτι τέτοιο”, προσέξτε όμως, να μην ενισχύσετε την ανησυχία του με τη δική σας αγωνία.

Πότε είναι απαραίτητη η λογοθεραπεία;
Αρχικά, καλό θα ήταν το παιδί να εκτιμηθεί από ειδικό Παιδίατρο-Αναπτυξιολόγο, για να αξιολογηθούν όλες οι πτυχές της ανάπτυξης του. Η θεραπευτική παρέμβαση περιλαμβάνει όλη την οικογένεια, η οποία παίζει σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη του λόγου και της κοινωνικής επαφής του παιδιού σ’ αυτά τα ευαίσθητα χρόνια.

Σε περίπτωση που ο τραυλισμός επιμένει για περισσότερο από 6 μήνες μετά την ημερομηνία της έναρξης, καλό είναι να καταφεύγουμε στην πρώιμη λογοθεραπευτική παρέμβαση, που μπορεί να αποτρέψει ή να «ομαλοποιήσει» το μόνιμο τραυλισμό. Μάλιστα οι έρευνες δείχνουν πως η διάρκεια της θεραπείας στα παιδιά, είναι μικρότερη από ότι στους ενήλικες, περίπου στις 8 εβδομάδες με ένα χρόνο.

Η θεραπεία έχει άριστα αποτελέσματα σε παιδιά προσχολικής ηλικίας, με ποσοστά επιτυχίας 95%. Ακόμα και αν δεν είμαστε σίγουροι ότι τα παιδιά αυτά θα μιλούσαν κάποια μέρα καθαρά και ομαλά και χωρίς θεραπεία, η παρέμβαση αυτή με κανέναν τρόπο δεν βλάπτει το παιδί και κανένας γονιός δεν θα ήθελε να στερήσει από το παιδί του την ευκαιρία να βελτιώσει τον λόγο του και άρα την αυτοεκτίμηση και την κοινωνικότητα του. Βέβαια η διάρκεια της θεραπείας εξαρτάται από πολλούς παράγοντες και συνήθως τα παιδιά μπορεί να επανέλθουν στη θεραπεία καθώς μεγαλώνουν. Η επιτυχία της θεραπείας του τραυλισμού είναι η επίτευξη του ελέγχου της ομιλίας.

Τέλος δεν θα πρέπει να ξεχνάμε πως ο τραυλισμός πρέπει να αντιμετωπίζεται, όχι μόνο με τη βοήθεια λογοθεραπευτικής παρέμβασης, αλλά και μέσω ψυχολογικής στήριξης και συμβουλευτικής καθοδήγησης, ιδιαίτερα όταν η διαταραχή οφείλεται σε ψυχολογικά αίτια .

Για περισσότερες πληροφορίες, επικοινωνήστε με το ΚΕΝΤΡΟ ΛΟΓΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ: «ΦΩΝΗ – ΛΟΓΟΣ»
Πλήρης Λογοθεραπευτική Αποκατάσταση

Οι Λογοθεραπεύτριες:

Γάκη Μαρία – Καραγιάννη Χριστίνα

Εξωτερικοί συνεργάτες:

Λογοθεραπεύτρια, Σιόβα Αγνή Ψυχολόγος, Κολονίτσιου Φανή

Που μπορείτε να μας βρείτε;
Λέοντος Σοφού 1 (Κεντρική Πλατεία Γρεβενών)

Τηλέφωνα επικοινωνίας:
24620- 25610 κινητό: 697 48 96 765