Ανασκαφή με πολλές εκπλήξεις αποδείχθηκε η ανασκαφή του τάφου στον λόφο Καστά στην Αμφίπολη.

Χάρη όμως στην πείρα της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας, η οποία διαθέτει στελέχη, στην εφευρετικότητα των στελεχών αυτών και στον σωστό συντονισμό της ανασκαφής, όλα τα εμπόδια υπερπηδήθηκαν με τον έναν ή τον άλλον τρόπο. Ακόμα και με «πατέντες», όπως λέει η γ. γ. Πολιτισμού, Λίνα Μενδώνη.

Η λέξη αυτή δεν ξενίζει όποιους γνωρίζουν πόσο επινοητικοί μπορεί να γίνουν οι αρχαιολόγοι και οι μηχανικοί του υπουργείου Πολιτισμού – πάντοτε σε συνάρτηση με την ασφάλεια των μνημείων και των εργαζομένων.

Νέο υλικό
Ο,τι χρησιμοποιείται για τις υποστυλώσεις και τις στηρίξεις μέσα στους θαλάμους είναι παλιό ως προς τη μορφή (σκαλωσιές και νάρθηκες), καινούργιο ως προς το υλικό. Οι ισχυρές μεταλλικές κοιλοδοκοί έχουν επιλεγεί με γνώμονα τη σωστότερη στήριξη των λίθων του θόλου (η στήριξη είναι «παθητική», όπως αναφέρθηκε από την Αννα Παναγιωταρέα στην προχθεσινή ενημέρωση, δηλαδή ενεργοποιείται μόνο στις περιπτώσεις που ένας θολίτης τείνει να μετακινηθεί – πράγμα που εξασφαλίζει την ελάχιστη δυνατή επίδραση στην υφιστάμενη ισορροπία του θόλου). Μια «βαριά υποστύλωση» που ταιριάζει σε μια «βαριά ανασκαφή».

Η χρήση ταινιοδρόμων για τη μεταφορά χωμάτων δεν συνηθίζεται μέσα σε ανασκαφές μακεδονικών τάφων, όμως εδώ υπάρχουν τόνοι χωμάτων και οι ταινιόδρομοι ήταν απαραίτητοι. Απαραίτητες επίσης ήταν οι πλαστικές μεμβράνες και το στέγαστρο που τοποθετήθηκαν πάνω από τον τάφο για να τον προστατεύουν από τα νέρα της βρόχης.

Αλλο πρωτότυπο μέσο είναι ο φωτισμός. Λόγω υγρασίας δεν θα ήταν δυνατή η χρήση κοινών λαμπτήρων γιατί βγάζουν θερμότητα εκτός από το φως, με συνέπειες για το μνημείο, αφού η υγρασία θα μετατρεπόταν σε υδρατμούς. Ετσι προτιμήθηκε ο φωτισμός με τον οποίο φωτίζονται οι σήραγγες ορυχείων, ένας ψυχρός και ξηρός φωτισμός. Οι συνθήκες στο εσωτερικό του τάφου είναι συνθήκες σπηλαίου και πρέπει να διατηρηθεί το μικροκλίμα.

Πιστοί στη λογική «ένα βήμα τη φορά» και «αποφασίζουμε για καθετί κατά περίπτωση και αφού το μελετήσουμε», προετοιμάζονται για τον τελευταίο -όπως ελπίζουν- θάλαμο, που αναμένεται να είναι και ο ταφικός, ο οποίος φαίνεται να είναι σκαμμένος στον φυσικό βράχο.

Προς το παρόν, πολλά στελέχη των διευθύνσεων αναστήλωσης και μηχανικοί από συγκεκριμένες εφορείες επισκέπτονται το μνημείο ώστε να το έχουν υπόψη σε περίπτωση που χρειαστεί η συνδρομή τους. Είναι κάτι που το υπουργείο Πολιτισμού καταφέρνει να κάνει με επιτυχία.

ΟΙ ΑΠΟΧΩΜΑΤΩΣΕΙΣ ΘΑ ΔΩΣΟΥΝ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ
Οι υποστυλώσεις στον τρίτο θάλαμο τελειώνουν, όμως οι αποχωματώσεις μόλις αρχίζουν.

Με το βλέμμα στραμμένο προς τον επόμενο θάλαμο, τον τέταρτο, οι αρχαιολόγοι περιμένουν να αποκαλυφθεί ό,τι βρίσκεται στο δάπεδο του τρίτου θαλάμου, η σκάλα ή η ράμπα. Αν είναι σκάλα, μηχανικοί αναφέρουν πως ίσως δεν είναι ευθεία, λόγω του ότι η πόρτα είναι έκκεντρη.

Αλλη θύρα
Σημασία έχει επίσης αν υπήρχε και άλλη θύρα στο θύρωμα. Οι απαντήσεις στα ερωτήματα θα δοθούν τις επόμενες ημέρες, αφού προχωρήσουν οι αποχωματώσεις, οι οποίες αναμένεται να διαρκέσουν όλη την εβδομάδα.

Ο τέταρτος θάλαμος είναι πιθανόν να είναι ο ταφικός, αν και κανείς δεν μπορεί να είναι βέβαιος γι’ αυτό, καθώς το μνημείο είναι μοναδικό.

Πάντως, η ομάδα είναι κοντά στο να αρχίσει να καρδιοχτυπά για το ποια θα είναι τα ευρήματα.

ΑΓΓΕΛΙΚΗ ΚΩΤΤΗ
akotti@pegasus.gr