Τα πρώτα 50 που θα εκπονηθούν αφορούν θέσεις υπουργείων, γενικών γραμματειών και ΝΠΔΔ, καθώς και θέσεις ευθύνης
Το σχέδιο της απόλυσης 150.000 υπαλλήλων στο Δημόσιο, απολύσεις που προβλέπονται ήδη από το δεύτερο Μνημόνιο με στόχο την περιστολή των δημοσίων δαπανών, έχει ήδη επεξεργαστεί η απερχόμενη κυβέρνηση σε συνεργασία με την Task Force.
Ετσι, μετά τον σχηματισμό της νέας κυβέρνησης, είτε τώρα είτε μετά από νέες εκλογες – εξαιτίας των οποίων έχουν ανασταλεί, λόγω και πολιτικού κόστους, οι σχετικές διεργασίες – επανέρχονται στην ημερήσια διάταξη οι διαδικασίες για την απομάκρυση περίπου 50.000 υπαλλήλων το χρόνο, όπως απαιτεί μετ’ επιτάσεως η τρόικα.
Μετά την εκπόνηση των κριτηρίων για την αξιολόγηση του προσωπικού, που αναμένεται να επεκταθεί τον Ιούνιο σε όλες ανεξαιρέτως τις υπηρεσίες του Δημοσίου, η κυβέρνηση επαναφέρει και την απόφαση για την εισαγωγή Συστήματος Περιγραμμάτων Θέσεων. Το σύστημα αυτό σημαίνει ότι όλες οι θέσεις του Δημοσίου θα «επανεξεταστούν» στο πλαίσιο της κατάρτισης των νέων οργανισμών από μηδενική ουσιαστικά βάση με την καθιέρωση νέων προσόντων, ικανοτήτων και δεξιοτήτων.
Η διαδικασία αυτή εκτιμάται ότι θα ανοίξει τον δρόμο για την απομάκρυνση των υπαλλήλων που θα αδυνατούν να καλύψουν τις εν λόγω θέσεις με βάση τις νέες αυξημένες απαιτήσεις.
Σε πρώτη φάση αναμένεται να εκπονηθούν 50 περιγράμματα θέσεων που θα καλύψουν κατά προτεραιότητα, «οριζοντίως», όπως αναφέρεται, θέσεις υπουργείων, γενικών γραμματειών και ΝΠΔΔ διαφόρων κατηγοριών, κλάδων και ειδικοτήτων, καθώς και θέσεις ευθύνης.
Αυτό σημαίνει ότι τα 50 αυτά περιγράμματα θέσεων θα αντικαταστήσουν σε ολόκληρο το εύρος του Δημοσίου τα υφιστάμενα διάσπαρτα καθηκοντολόγια και προσοντολόγια που επιτρέπουν την πρόσληψη και, κυρίως, την παραμονή των υπαλλήλων στις υπηρεσίες. Με βάση αυτά τα περιγράμματα θα κληθούν οι υπάλληλοι να επανατοποθετηθούν στις θέσεις εργασίας τους, μετά και την ισχύ της κινητικότητας σε όλόκληρο το εύρος του Δημοσίου.
Συγκεκριμένα, τα περιγράμματα θέσεων θα περιλαμβάνουν ιδίως:
– Τον τίτλο και τον ορισμό της περιγραφόμενης θέσης εργασίας.
– Τον σκοπό και το αντικείμενό της θέσης εργασίας.
– Το απαιτούμενο επίπεδο τυπικών και άτυπων γνώσεων και τις απαραίτητες δεξιότητες και ικανότητες για την κάλυψη της θέσης εργασίας.
– Το πλαίσιο δεοντολογίας και επαγγελματικής ηθικής εντός του οποίου καλείται να λειτουργήσει ο κάτοχος της θέσης εργασίας.
– Την ανάλυση της θέσης εργασίας σε κύριες και επιμέρους λειτουργίες που επιτελεί, την περιγραφή των καθηκόντων και τις απαιτούμενες συνθήκες άσκησής τους.
Αποτύπωση θέσεων εργασίας
«Το Σύστημα Περιγραμμάτων Θέσεων», όπως αναφέρεται στη σχετική απόφαση, «συνιστά ένα ολοκληρωμένο και δυναμικό σύστημα περιγραφής θέσεων εργασίας στη δημόσια διοίκηση, το οποίο – λαμβάνοντας υπόψη του τα βασικά προαπαιτούμενα των σύγχρονων δημοσίων πολιτικών και του σύγχρονου τρόπου διαχείρισης των δημόσιων οργανισμών – διαμορφώνει ένα νέο πλαίσιο περιγραφής θέσεων, βασικό γνώρισμα του οποίου είναι η μετατόπισή του από τις άλλοτε “παραδοσιακές” μορφές περιγραφής αρμοδιοτήτων (καθηκοντολόγια, προσοντολόγια, οργανισμοί εσωτερικής λειτουργίας), σε νέες μορφές περιγραφής θέσεων, οι οποίες είναι εστιασμένες περισσότερο στο παραγόμενο αποτέλεσμα (outputs/results)».
Ειδικότερα, το περίγραμμα θέσης εργασίας νοείται ως ένας τρόπος-εργαλείο αποτύπωσης μιας θέσης εργασίας που επιδιώκει να συνδυάσει δύο βασικές παραμέτρους:
Πρώτον, τι επιδιώκει ένας δημόσιος οργανισμός από μια συγκεκριμένη θέση εργασίας ή ομάδα θέσεων (αποστολή, στόχοι, επιδιωκόμενα αποτελέσματα).
Δεύτερον, τι είδους χαρακτηριστικά και στοιχεία χρειάζεται να έχει ο κάτοχος της θέσης προκειμένου να επιτευχθούν οι στόχοι του οργανισμού.
Ως εκ τούτων, το περίγραμμα θέσης περιγράφει και οριοθετεί το περιεχόμενο της θέσης εργασίας σε δύο βασικά επίπεδα: Σε επίπεδο τυπικών γνώσεων, δεξιοτήτων, ικανοτήτων και εμπειρίας και σε επίπεδο μη τυπικών γνώσεων, αξιών, συμπεριφορών, τα οποία θεωρούνται εξίσου απαραίτητα για την επίτευξη των στόχων, διατυπωμένων με όρους αποδοτικότητας και οικονομικότητας.
Υπό αυτό το πρίσμα, όπως σημειώνεται στη σχετική απόφαση, «η προστιθέμενη αξία του περιγράμματος θέσης δεν σχετίζεται μόνο με τη γνώση, τις ικανότητες ή τις δεξιότητες και τα προσόντα εν γένει που διαθέτει ένας υπάλληλος, αλλά πολύ περισσότερο με τη νοοτροπία, τις στάσεις, τις αξίες, τα κίνητρα με τα οποία ο υπάλληλος εμπλουτίζει τη θέση αυτή».
Επιπλέον, μέσω των περιγραμμάτων θέσεων μπορούν να αναδειχθούν με ουσιαστικό τρόπο τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα (τυπικά και άτυπα) που συγκροτούν κάθε θέση εργασίας. Ενα περίγραμμα θέσης εργασίας αναφέρεται στο σύνολο του κύκλου ζωής ενός υπαλλήλου (life cycle), εφόσον σχετίζεται άμεσα με τον τρόπο που συναρθρώνονται και λειτουργούν επιμέρους διαδικασίες και μηχανισμοί οι οποίοι αφορούν τον εργασιακό βίο του υπαλλήλου (σύστημα προσλήψεων, προγραμματισμός προσλήψεων, εξέλιξη, μετακινήσεις, κινητικότητα, κ.ο.κ.).
«Τα περιγράμματα θέσεων», επισημαίνεται, «δύναται να αποτελέσουν πολύτιμο εργαλείο όχι μόνο για την ενίσχυση της κινητικότητας εντός των δημοσίων οργανισμών και την αύξηση της αποδοτικότητάς τους, αλλά και για τον ανασχεδιασμό των δομών της δημόσιας διοίκησης».
