Η αλήθεια είναι ότι, εξαιτίας της γήρανσης του πληθυσμού, το ποσοστό των ηλικιωμένων οδηγών έχει αυξηθεί και στη χώρα μας. Τι λένε οι έρευνες για το πότε πρέπει να σταματήσουμε την οδήγηση ή να πάρουμε το δίπλωμα από τους… γονείς μας! Στην έρευνα, λοιπόν, διαπιστώθηκε ότι: 9 στους 10 οδηγούς μεγαλύτερης ηλικίας είναι πιο προσεκτικοί από τους νεότερους, έχουν περισσότερη υπομονή, είναι πιο χαλαροί και προσέχουν όταν οδηγούν σε μέρη όπου κινούνται πεζοί, κάτι που συμβαίνει μόνο στο 50% των νέων.
Από αυτήν επίσης την έρευνα αλλά και από μια ακόμα, αυστραλιανής ασφαλιστικής εταιρείας, διαπιστώθηκε ότι οι μεγαλύτεροι σε ηλικία οδηγοί έχουν περισσότερη γνώση για το τι μπορεί να προκαλέσουν όταν αποσπάται έστω και ελάχιστα η προσοχή τους.
Αν, λοιπόν, ο πατέρας ή η μητέρα σας ανήκουν σε αυτή την κατηγορία οδηγών, αντί να τους μεταδίδετε τις ανησυχίες σας, το καλύτερο είναι να τους υπενθυμίζετε τι μπορούν να κάνουν, ώστε να οδηγούν με ασφάλεια.

Τακτικό τσεκάπ στην όραση
Ένας οδηγός 60 χρονών χρειάζεται τρεις φορές περισσότερο φως για να βλέπει το ίδιο καλά όσο ένας έφηβος. Χρειάζεται, επίσης, το διπλάσιο χρόνο για να προσαρμόσει την όρασή του από το φως στο σκοτάδι. Γιατί; Ο φακός του ματιού χάνει τη δυνατότητά του να εστιάζει γρήγορα, η περιφερική όραση μειώνεται και ο αμφιβληστροειδής χιτώνας γίνεται λιγότερο ευαίσθητος στο φως. Ακόμα, όπως επισημαίνει ο κ. Δημήτρης Παπακωνσταντίνου, επίκουρος καθηγητής Οφθαλμολογίας και πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Γλαυκώματος: «Ένας σημαντικός παράγοντας κινδύνου για τους ηλικιωμένους αλλά και τους μεσήλικους οδηγούς είναι το γλαύκωμα, με 250.000 Έλληνες να υποφέρουν από τη νόσο και τους μισούς από αυτούς –αν και οδηγούν– να μην το γνωρίζουν καν». Επειδή λοιπόν το 90% των αποφάσεων που λαμβάνονται από κάποιον που οδηγεί βασίζονται σε πληροφορίες που έχουν να κάνουν με τα μάτια, η καλή όραση έχει πρωταρχική σημασία για την ασφαλή οδήγηση. Έτσι, οι οδηγοί, ιδιαίτερα οι ηλικιωμένοι, θα πρέπει:
Να πηγαίνουν τακτικά στον οφθαλμίατρο. Το ελάχιστο είναι μια φορά κάθε δύο χρόνια, συχνότερα, όμως, εάν έχουν διαπιστωθεί αλλαγές στα μάτια ή στην όρασή τους.
Να γνωρίζουν ότι το γλαύκωμα συνήθως εντοπίζεται μέσω της μέτρησης της πίεσης του οφθαλμού, γνωστή και ως ενδοφθάλμια πίεση (IOP), και αντιμετωπίζεται με ειδικές σταγόνες. Επίσης, και ο καταρράκτης, που είναι συχνός στους ηλικιωμένους, μπορεί να αντιμετωπιστεί επιτυχώς με χειρουργική επέμβαση.
Εάν διαπιστώσουν τη νύχτα προβλήματα όρασης, είναι προτιμότερο να οδηγούν μόνο την ημέρα.
Να διατηρούν τα καθρεφτάκια του αυτοκινήτου και τις επιφάνειες των γυαλιών τους καθαρά, για να μη δημιουργούν πρόσθετα εμπόδια στην όρασή τους.
Να τοποθετούν και ένα μεγαλύτερο καθρεφτάκι, για να βλέπουν προς τα πίσω, έτσι ώστε να αυξάνουν ακόμα περισσότερο το πεδίο όρασής τους.

Και από αντανακλαστικά τι γίνεται;
Είναι γνωστό ότι με την αύξηση της ηλικίας επέρχονται κάποιες φυσιολογικές απώλειες των λειτουργικών συστημάτων του οργανισμού, οι οποίες έχουν επιπτώσεις και στα αντανακλαστικά. Σύμφωνα με έρευνες του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, όταν οδηγούμε, η αντίδρασή μας βασίζεται στην αντίληψη, στην απόφαση και στη δράση. Στους ηλικιωμένους καθένα από αυτά τα στάδια απαιτεί περισσότερο χρόνο. Μερικοί, λοιπόν, τρόποι για την αντιμετώπιση αυτής της φυσιολογικής μεν, αλλά μειωμένης αντίδρασης των αντανακλαστικών είναι:
Να κρατούν απόσταση από το προπορευόμενο όχημα, ώστε να έχουν περιθώριο μεγαλύτερου χρόνου αντίδρασης σε περίπτωση προβλήματος.
Οι συνεπιβάτες να αποφεύγουν συζητήσεις, τσακωμούς και οτιδήποτε αποσπά την προσοχή του ηλικιωμένου οδηγού (π.χ. ραδιόφωνο, κινητό κ.λπ.).
Να μελετούν το δρομολόγιο, πριν ξεκινήσουν, και να ξέρουν ακριβώς πού θα πρέπει να πάνε και πού θα στρίψουν, ώστε να μην αποσπάται η προσοχή τους ψάχνοντας.
Να επιλέγουν διαδρομές στις οποίες νιώθουν μεγαλύτερη σιγουριά. Επίσης, εάν στις ώρες αιχμής νιώθουν εκνευρισμό και ένταση, είναι προτιμότερο να επιλέγουν ώρες πιο ήσυχες και να αποφεύγουν την οδήγηση σε δυσμενείς καιρικές συνθήκες.

Προσοχή και στην αλληλεπίδραση των φαρμάκων
Οι περισσότεροι ηλικιωμένοι παίρνουν φάρμακα συνταγογραφούμενα ή μη (π.χ. ηρεμιστικά, υπνωτικά, παυσίπονα, αντικαταθλιπτικά, αντιυπερτασικά, αντιβηχικά κ.ά.), τα οποία επηρεάζουν την οδήγηση, συνήθως προκαλώντας ζαλάδα ή μειώνοντας την προσοχή. Είναι, λοιπόν, πολύ σημαντικό –λένε οι ειδικοί– οποιοσδήποτε λαμβάνει ένα φάρμακο, και ακόμη περισσότερο εάν είναι ηλικιωμένος, να γνωρίζει ότι η λήψη φαρμάκων ή άλλων ουσιών σε συνδυασμό με την οδήγηση μπορεί να αποτελέσει ένα επικίνδυνο… κοκτέιλ, γι’ αυτό και θα πρέπει να ρωτούν το γιατρό για τυχόν αλληλεπιδράσεις. Επίσης, είναι καλό να διαβάζει και το ενημερωτικό σημείωμα που συνήθως συνοδεύει το φάρμακο, για να δει εάν αναγράφεται ότι επηρεάζει την οδήγηση.

Πότε πρέπει να του… κρύψετε το δίπλωμα!
Η χρονολογική ηλικία ενός οδηγού δεν είναι ο μόνος δείκτης της ικανότητας οδήγησης! Υπάρχουν και μερικά σημάδια που ειδοποιούν ότι η ικανότητα ασφαλούς οδήγησης σε ένα άτομο έχει αρχίσει να μειώνεται. Δώστε, λοιπόν, ιδιαίτερη προσοχή στα ακόλουθα «σημάδια»:
• Του συμβαίνουν μια σειρά από μικρά ατυχήματα ή παραλίγο σοβαρές συγκρούσεις.
• Αναγκάζει τους άλλους οδηγούς να του κορνάρουν συχνά.
• Δυσκολεύεται να διαβάσει τα οδικά σήματα ή χάνεται σε γνωστούς δρόμους.
• Αναπτύσσει ταχύτητα χωρίς να υπάρχει λόγος, εκνευρίζεται να περιμένει στα φανάρια και γενικά εμφανίζει πτώση στην ποιότητα της οδήγησης.
• Ο ίδιος ο ηλικιωμένος σάς εξομολογείται ότι πλέον δεν είναι σε θέση να συγκεντρώνεται στην οδήγηση ικανοποιητικά.

Eφημερίδα “Έθνος”