Το βιβλίο αναφέρεται στη ζωή, στη δράση και στο θάνατο του καπετάνιου του ΕΛΑΣ και του Δημοκρατικού Στρατού
Την Τετάρτη, 17-10-2012, στις 7:30μ.μ. στην αίθουσα του αναγνωστηρίου της Βιβλιοθήκης έγινε η παρουσίαση του βιβλίου, του συντοπίτη μας ιστορικού και συγγραφέα Χρήστου Παπαδημητρίου, με τον τίτλο: «Από τη γενιά των λεηλατημένων νικών- Σπύρος Παπαδημητρίου» και υπότιτλο: «Αναμνήσεις αγωνιστών που πολέμησαν μαζί του 1940- 1949».
Στην πρώτη σειρά των καθισμάτων, με χωροταξινόμο τον σεβασμό, κάθισε η ηλικία που έζησε τα γεγονότα της οδυνηρής περιόδου 1940-1949. Κάποιοι μάλιστα υπήρξαν και συμμαχητές του Διοικητή της 16ης Ταξιαρχίας του Δημοκρατικού Στρατού, Σπύρου Παπαδημητρίου. Πιο πίσω κάθισε η γενιά που τους άγγιξε η πυρωμένη ανάσα του εμφυλίου, μ’ όλες του τις συνέπειες. Και στο βάθος της αίθουσας κάθισαν οι λιγοστοί από την γενιά, που γνώρισαν τα γεγονότα μέσα από τις αφηγήσεις. Η παρουσία των γυναικών ήταν δειγματική, για την κάθε γενιά και ο αριθμός τους δεν ξεπερνούσε τα δάκτυλά της μιας χειρός!..
Το βιβλίο παρουσίασαν: ο διευθυντής της Βιβλιοθήκης Σίμος Ζαγκανίκας, ο Γιώργος Γιαννόπουλος, εκδότης του περιοδικού «ΕΝΕΚΕΝ» και ο ιστορικός- δημοσιογράφος Όμηρος Ταχμαζίδης.
Ο διευθυντής της Βιβλιοθήκης ξεκίνησε από τον τίτλο του βιβλίου: «Από τη γενιά των λεηλατημένων νικών» και έθεσε τα ερωτήματα:
-Ποιές κατονομάζει ο συγγραφέας, ως λεηλατημένες νίκες;
-Ποιοι οι λεηλατήσαντες;
-Ποιοι οι λεηλατούμενοι;
Και παρότρυνε το ακροατήριο: «Για να δώσουμε απαντήσεις στα ερωτήματα που θέτει ο τίτλος, θα πρέπει, να ανεβούμε όλοι μαζί στα φτερά της αναζήτησης και να ταξιδέψουμε στο παρελθόν, μαζί με το βιβλίο, για να δούμε τη διαδρομή του Καπετάνιου και την εξέλιξη των γεγονότων.
Ο ανίκητος «καπετάνιος» του Δημοκρατικού στρατού συμμετείχε σ’ όλο το φάσμα των μαχών από τα Γρεβενά μέχρι το Κιλκίς, από το Κιλκίς μέχρι την Άρτα και την Ευρυτανία, από την Ευρυτανία μέχρι το Γράμμο. Ήταν ένας από τους συντελεστές της επιτυχίας στον ιστορικό ελιγμό από το Γράμμο στην Ήπειρο. Συνέβαλε στην οχύρωση της Μουργκάνας και έκανε άπαρτο το Τσεροβέσι. Ανακατάλαβε τον Δυτικό Γράμμο και οχύρωσε το θρυλικό Τσάρνο.
Ήταν ένας από τους πιο γενναίους καπετάνιους και ταυτόχρονα και από τους πιο αδικημένους αγωνιστές. Η ηγεσία του Δημοκρατικού Στρατού και του Κόμματος τον κράτησε καθηλωμένο, ως διοικητή τάγματος μέχρι το 1949.
Ο Σπύρος Παπαδημητρίου είναι βαθειά κομμουνιστής και καταξιώνεται, με το χαρακτήρα και τις ανδραγαθίες του στη συνείδηση των ανταρτών και του λαού των περιοχών που έδρασε. Και μόνο όταν οι υψηλόβαθμοί του Κόμματος αισθάνονται τον κίνδυνο της ήττας αλλά, και την απόρριψη τους για τις επιλογές τους, τον αναβαθμίζουν σε διοικητή της 16ης ταξιαρχίας για την ανακατάληψη του Δυτ. Γράμμου και τον μεταθέτουν, χωρίς το επιτελείο του, στη 139η ταξιαρχία για να οργανώσει την άμυνα στο Τσάρνο.
Μια πορεία, μια εποποιία, αγαπητός από τους συμμαχητές του, σεμνός, συνεπής με παρρησία στρατιωτική στις αποστολές του.
Τη δράση του στο Αλβανικό Μέτωπο προσπάθησε να την σβήσει από την Ιστορία η επίσημη Πολιτεία. Την δράση του στην Αντίσταση, με τις νικηφόρες μάχες κατά των Γερμανών και των Ιταλών, ως διοικητής λόχου στον ΕΛΑΣ, προσπάθησε να την αμαυρώσει η μεταβαρκιζιανή κυβέρνηση. Και τις νικηφόρες μάχες του με το Δημοκρατικό Στρατό τις λεηλάτησαν οι σύντροφοι του στη λογική του προσωπικού κέρδους, της προσωπικής προβολής και των προσωπικών οφίκιων. Πράγμα που καταμαρτυρεί ιδιοτέλεια εκ μέρους των στελεχών. Μια ιδιοτέλεια καταγραμμένη, ακόμη και μέσα στη μεγάλη αβεβαιότητα της έκβασης του αγώνα.
Η προσωπική ιδιοτέλεια, είναι αντιβαίνουσα στην ιδεολογία της Δημοκρατίας και του Σοσιαλισμού και εδώ βλέπουμε ότι, στις δύσκολες συνθήκες του αντάρτικού είναι κορυφαία συνειδητή επιλογή πολλών κεντρικών στελεχών.
Ο Σπύρος, από πολύ νωρίς, είχε αντιληφθεί πολλά και γι’ αυτό εξομολογείται, το Φθινόπωρο του 1946, με τις φράσεις που μας μεταφέρει ο συγγραφέας: «Αν νικήσουμε εμάς θα σκοτώσουν πρώτους»(Σελ.252).
Ο Βασίλης Καραμήτρος, σύνδεσμος του Σπύρου στις επιχειρήσεις του Τσάρνο, δήλωσε: «Τον Σπύρο δεν τον χτύπησε βλήμα πυροβολικού, όπως δικαιολόγησαν τον θάνατό του οι επιτελικοί της κομματικής ηγεσίας, αλλά τον χτύπησαν πισώπλατα»
Ο συμμαχητής του, Παπαναστασίου, από τον Τύρναβο δήλωσε πως άκουσε διαξιφισμούς στην επιτελική ομάδα και τις αντιρρήσεις του Παπαδημητρίου και μετά άκουσε την ντουφεκιά.
Και ο Τσακαλώτος, ο στρατηγός του στρατού στις εκκαθαριστικές επιχειρήσεις του 1949, επιπρόσθετα δήλωσε: «Το πρωινό, της 6ης Αυγούστου, που σκοτώθηκε ο Σπύρος, στο Τσάρνο δεν έβαλε το Πυροβολικό του Στρατού…»
Μετά ακολούθησαν οι ομιλίες, του Γιώργου Γιαννόπουλου και του Όμηρου Ταχμαζίδη και οι τοποθετήσεις των προσκεκλημένων Βασίλη Καραμήτρου, Νίκου Θώμα, Γιάννη Λύτου και Ευάγγελου Μπάκα. Την εκδήλωση έκλεισε με την τοποθέτηση του ο συγγραφέας του βιβλίου Χρήστος Παπαδημητρίου, ο οποίος τόνισε για την υπερπροσπάθεια που έκανε, ώστε να συγκεντρώσει τις πληροφορίες που στοιχειοθετούν την ιστορία και την δράση του Καπετάνιου Σπύρου Παπαδημητρίου.
Σίμος Ζαγκανίκας
