Εφάπαξ θα πληρώνουν τα επιπλέον ποσά που προκύπτουν ως αφαλιστικές εισφορές προς τον ΕΚΦΑ σε περίπτωση τροποποιητικών φορολογικών δηλώσεων οι μη μισθωτοί ασφαλισμένοι, όπως προκύπτει από διευκρινίσεις του υπουργείου Εργασίας.
Η σχετική εγκύκλιος του ΕΦΚ αφορά τους μη μισθωτούς, οι οποίοι προχωρούν σε μεταβολή του εισοδήματός τους ή άλλων ασφαλιστικών στοιχείων μετά την ολοκλήρωση της ετήσιας εκκαθάρισης των εισφορών.
Για την εκκαθάριση ασφαλιστικών εισφορών, λαμβάνονται υπόψη οι ασφαλιστέες περίοδοι κατά την διάρκεια του έτους αναφοράς, οι ασφαλιστέες ιδιότητες και τα αντίστοιχα εισοδήματα (ΚΦΑ) των ιδιοτήτων αυτών.
Με τα στοιχεία αυτά προσδιορίζονται οι καταβλητέες ασφαλιστικές εισφορές του έτους. Στη συνέχεια υπολογίζονται οι καταβληθείσες εισφορές εντός του έτους, συμπεριλαμβανομένων των Γραμματίων Προείσπραξης Δικηγορικών Συλλόγων και λοιπών Πιστώσεων και Χρεώσεων (ακολουθεί σχετική οδηγία).
Το τελικό αποτέλεσμα της εκκαθάρισης δημιουργεί ασφαλιστική οφειλή ή ποσό προς επιστροφή ή μηδενικό υπόλοιπο.
Όταν μεταβάλλονται στοιχεία προσδιορισμού της βάσης υπολογισμού εισφορών, δηλαδή ασφαλιστέες περίοδοι, ασφαλιστέες ιδιότητες ή εισόδημα, τροποποιούνται οι αντίστοιχες μηνιαίες εισφορές του έτους αναφοράς με συνέπεια την τροποποίηση της εκκαθάρισης.
Για τον προσδιορισμό του αποτελέσματος της νέας τροποποιημένης εκκαθάρισης ακολουθείται παρόμοια της αρχικής μεθοδολογία (με επικαιροποιημένα στοιχεία) και, επιπλέον, λαμβάνονται υπόψη τυχόν οικονομικά αποτελέσματα που έχουν δημιουργηθεί από την αρχική εκκαθάριση (επιστροφή, συμψηφισμός, δόσεις).
Οταν το νέο αποτέλεσμα που δημιουργεί η τροποποίηση της αρχικής εκκαθάρισης είναι χρεωστικό τότε διαμορφώνονται τρεις κύριες περιπτώσεις ανάλογα με το αποτέλεσμα της αρχικής εκκαθάρισης:
Αρχική εκκαθάριση χρεωστική
i. Σε περίπτωση που το αποτέλεσμα της αρχικής εκκαθάρισης ήταν χρεωστικό και το νέο χρεωστικό υπόλοιπο είναι μεγαλύτερο, το επιπλέον ποσό κατανέμεται ισομερώς στις επόμενες δόσεις οφειλής, εφόσον η καταβολή δόσεων είναι σε εξέλιξη. Σε περίπτωση που δεν απομένουν δόσεις οφειλής προς καταβολή, το επιπλέον ποσό αναζητείται εφάπαξ μέχρι το τέλος του μήνα που διενεργήθηκε η νέα εκκαθάριση.
Παράδειγμα
Έστω ότι το αποτέλεσμα της αρχικής εκκαθάρισης ήταν χρεωστικό 1000 €, κατανεμημένο σε 5 δόσεις των 200€ και το αποτέλεσμα της τροποποίησης (από την 3η δόση) είναι χρεωστικό 1300€.
Οι 2 δόσεις παραμένουν 200€ έκαστη και το επιπλέον ποσό 300€ (1300 – 1000) κατανέμεται ισόποσα στις υπολειπόμενες τρεις δόσεις (3η, 4η, 5η) οι οποίες διαμορφώνονται στα 300€ έκαστη (200 + 100). Εάν η τροποποίηση γίνει μετά την λήξη της διαδικασίας αναζήτησης – απαίτησης των δόσεων των 200€, τότε το σύνολο του ποσού (300€) θα αναζητηθεί σε μία δόση.
ii. Σε περίπτωση που το αποτέλεσμα της αρχικής εκκαθάρισης ήταν χρεωστικό και το νέο χρεωστικό υπόλοιπο είναι μικρότερο, αναπροσαρμόζονται αντίστοιχα ισομερώς όλες οι δόσεις εκκαθάρισης. Ποσό που έχει καταβληθεί εξοφλεί δόσεις (νέας εκκαθάρισης) και τυχόν επιπλέον υπόλοιπο συμψηφίζεται με επόμενες δόσεις οφειλής ή με επόμενες τρέχουσες ασφαλιστικές εισφορές.
Σε περίπτωση που δεν υπάρχουν δόσεις οφειλής προς καταβολή μετά την εξόφληση των δόσεων, το επιπλέον ποσό που έχει καταβληθεί από τον ασφαλισμένο συμψηφίζεται με επόμενες τρέχουσες ασφαλιστικές εισφορές.
Παράδειγμα
Έστω ότι το αποτέλεσμα της αρχικής εκκαθάρισης ήταν χρεωστικό 1000€, κατανεμημένο σε 5 δόσεις των 200€ και το αποτέλεσμα της τροποποίησης (από την 3η δόση) είναι χρεωστικό 800€.
Οι δόσεις αναπροσαρμόζονται στο σύνολό τους και διαμορφώνονται στα 160€ έκαστη. – Εάν ο ασφαλισμένος έχει ήδη καταβάλει 400€ (2 δόσεις) το ποσό κατανέμεται στις νέες δόσεις εξοφλώντας τις δόσεις 1η και 2η (2*160=320) και μέρος της 3ης με 80€.
– Εάν ο ασφαλισμένος έχει ήδη καταβάλει 1000€ (εξόφληση 5 αρχικών δόσεων) το ποσό εξοφλεί τις νέες δόσεις 1η έως και 5η (5*160=800) και το επιπλέον ποσό 200€ συμψηφίζεται με τρέχουσες ασφαλιστικές εισφορές.
Αρχική εκκαθάριση μηδενική
Σε περίπτωση που το αποτέλεσμα της αρχικής εκκαθάρισης ήταν μηδενικό, εφόσον είναι σε εξέλιξη η γενική διαδικασία εξόφλησης οφειλών από εκκαθάριση, η οφειλή που έχει προκύψει επιμερίζεται ισομερώς σε τόσες δόσεις όσες και εκείνες που απομένουν έως τη λήξη.
Σε περίπτωση που δεν υπάρχουν δόσεις οφειλής προς καταβολή, το νέο χρεωστικό υπόλοιπο καταβάλλεται εφάπαξ μέχρι το τέλος του μήνα που διενεργήθηκε η νέα εκκαθάριση.
Παράδειγμα
Έστω ότι το αποτέλεσμα της αρχικής εκκαθάρισης ήταν μηδενικό και το αποτέλεσμα της τροποποίησης (από την 3η δόση) είναι χρεωστικό 900€. Το ποσό κατανέμεται ισόποσα στις υπολειπόμενες δόσεις (3η, 4η, 5η) οι οποίες διαμορφώνονται στα 300€ έκαστη. Εάν η τροποποίηση γίνει μετά την λήξη της αναζήτησης – απαίτησης των δόσεων τότε το σύνολο του ποσού (900€) θα αναζητηθεί σε μία δόση.
Αρχική εκκαθάριση πιστωτική
Σε περίπτωση που το αποτέλεσμα της αρχικής εκκαθάρισης ήταν πιστωτικό, διακρίνονται οι πιο κάτω περιπτώσεις, ανάλογα με τη διαχείριση του αρχικού πιστωτικού υπολοίπου. Ειδικότερα:
i. εάν το αρχικό πιστωτικό υπόλοιπο δεν έχει επιστραφεί ή συμψηφιστεί, το ποσό αναπροσαρμόζεται. Το νέο χρεωστικό υπόλοιπο αναζητείται σε τόσες δόσεις όσες εκείνες που απομένουν, εφόσον υπάρχει σε εξέλιξη διαδικασία εξόφλησης της οφειλής που έχει προκύψει από την ετήσια εκκαθάριση. Εάν δεν υπάρχει σε εξέλιξη διαδικασία εξόφλησης, το νέο χρεωστικό υπόλοιπο αναζητείται εφάπαξ μέχρι το τέλος του μήνα της διενέργειας της νέας εκκαθάρισης.
ii. εάν το αρχικό πιστωτικό υπόλοιπο έχει επιστραφεί, και το νέο χρεωστικό υπόλοιπο είναι μικρότερο ή ίσο με το επιστραφέν αρχικό πιστωτικό υπόλοιπο,
το χρεωστικό υπόλοιπο αναζητείται σε μια δόση εφάπαξ μέχρι το τέλος του μήνα της διενέργειας της νέας εκκαθάρισης.
iii. εάν το αρχικό πιστωτικό υπόλοιπο έχει επιστραφεί, και το νέο χρεωστικό υπόλοιπο είναι μεγαλύτερο του επιστραφέντος αρχικού υπολοίπου, τότε το χρεωστικό υπόλοιπο έως το ύψος του επιστραφέντος αναζητείται εφάπαξ και η διαφορά (επιπλέον ποσό) αναζητείται σε τόσες δόσεις όσες και εκείνες που απομένουν, εφόσον υπάρχει σε εξέλιξη διαδικασία εξόφλησης οφειλών σε δόσεις. Εάν δεν υπάρχει σε εξέλιξη διαδικασία, τότε η διαφορά καταβάλλεται εφάπαξ (το σύνολο) μέχρι το τέλος του μήνα της διενέργειας της νέας εκκαθάρισης.
Παράδειγμα
Έστω ότι το αποτέλεσμα της αρχικής εκκαθάρισης ήταν πιστωτικό 1000€ το οποίο έχει επιστραφεί και το αποτέλεσμα της τροποποίησης (από την 3η δόση) είναι χρεωστικό 1300€. Στην 3η δόση απαιτείται το ποσό των 1100€ (1000€ το πιστωτικό που έχει επιστραφεί + 300/3, το επιπλέον ποσό ισόποσα κατανεμημένο) και οι δόσεις 4η και 5η διαμορφώνονται στα 100 € έκαστη.
iv. εάν το αρχικό πιστωτικό υπόλοιπο έχει συμψηφιστεί με τρέχουσες ασφαλιστικές εισφορές, το χρεωστικό υπόλοιπο καταβάλλεται σε δόσεις ή εφάπαξ σύμφωνα με τα ανωτέρω.
