Ήταν 12 του μήνα Ιουλίου, όταν οι καμπάνες των Γρεβενών μάς ανήγγειλαν ότι ο Δεσπότης μας Σέργιος κοιμήθηκε.
Ύστερα βέβαια από ένα τροχαίο κι ένα μαρτυρικό τέλος στο 424 νοσοκομείο Θεσ/νίκης, όπου συντετριμμένος ανασυντάχθηκε εσωτερικά και συνειδησιακά, όπως φάνηκε.
Καθώς, με αφορμή και το μνημόσυνο που θα του αφιερώσει η Εκκλησία των Γρεβενών, αναπολούμε τη μορφή του ως ποιμενάρχη μας για πολλά χρόνια, η σκέψη μου σκαλώνει σ΄ορισμένα σημεία, που ευχόμαστε για μας μεν ως ποίμνιο των Γρεβενών να συντελέσουν σ΄έναν αυτοέλεγχό μας, γι΄αυτόν δε να συντελέσουν στη δέησή μας να βρει αιώνια ανάπαυση , ύστερα κιόλας και από το οσιακό τέλος και τη μετάνοια με την οποία απεβίωσε.
Το πρώτο που αναπηδά στη σκέψη μου είναι ότι δε μπορέσαμε ποτέ να καταλάβουμε πόσες ευαισθησίες είχε, αλλά και να το αντιλαμβανόμασταν, είχαμε τοποθετηθεί ευθύς εξ αρχής τόσο αρνητικά μαζί του, που κάθε μας θετικό συναίσθημα ατονούσε κι έσβηνε.
Το ”ανάξιος” που ακούστηκε στη χειροτονία του τον ακολουθούσε ώσπου έφυγε από τη ζωή.
Δε θέλουμε να ανατρέξουμε στα γιατί και τα διότι.
Γράψαμε τότε κοντά στην κοίμησή του σχετικά.
Πάντως δεν ειπώθηκε το ”ανάξιος” για λόγους ηθικής.
Τον βλέπαμε ωστόσο γι΄αυτό με καχυποψία σ΄όλες του τις ενέργειες, αφότου ήρθε στα Γρεβενά, κι ένα χάσμα υπήρχε ανάμεσά μας, που μεγάλωνε, αφού, κάθε φορά που τον επισκεπτόμασταν, στο πρόγραμμά μας μ΄όλα τα άλλα που θα του λέγαμε ήταν να του κάνουμε και μια υπόδειξη να γίνει ”άξιος”.
Θέλαμε αυτός μάλλον να υπακούει σ΄εμάς κι όχι εμείς σ΄αυτόν.
Κι ο ίδιος το έβλεπε αυτό και το αντιλαμβανόταν.
Είχε καταπληκτική διάνοια και διαισθανόταν τα αισθήματα όσων τον πλησίαζαν και μπορώ να συνηγορήσω κι εγώ μαζί με άλλους ότι τελευταία συνελάμβανε και τις σκέψεις τους.
Και μας ανεχόταν και δεν διαμαρτυρόταν στην αρχή , μόνο που απέκοβε τη συζήτηση κι επέλεγε στο εξής αυτούς που θα εμπιστευόταν τον εαυτό του.
Τελευταία αυτούς, που μπροστά του έκαναν υποκλίσεις κι από πίσω τον έθαβαν, δεν τους δεχόταν καν.
Ή τους αντιμετώπιζε με αποτομία.
Είχε κουραστεί πια.
Κι αυτοί φεύγοντας από το Επισκοπείο τον καταδίκαζαν και πρόσθεταν επικριτικά σχόλια πάνω στα σχόλια.
Αυτά, όταν τα πληροφορούνταν, τον απογοήτευαν και κλόνιζαν ακόμα πιο πολύ την αυτοπεποίθησή του.
Αυτό μαζί με το ότι ήταν και χαμηλών τόνων και το ότι είχε παγιωθεί χασματική απόσταση ανάμεσα στον ίδιο και σ΄εμάς, δεν τον βοήθησε να κηρύττει και να κινείται άνετα ανάμεσά μας ως πνευματικός μας πατέρας.
Η προκατάληψη που είχαμε για το πρόσωπό του ύψωνε τείχη μεταξύ μας, που δεν έπεσαν ποτέ.
Έτσι, καθώς δεν ξανοιγόταν και καθόλου, τον αποκλείσαμε και τον κλείσαμε στο μητροπολιτικό μέγαρο, απ΄το οποίο παρόλα αυτά σπάνια έφευγε.
Αλλά όπου στο τέλος άρχισε να ασφυκτιά και να μην τον βλέπουμε φυσιολογικό.
Είχε καμφθεί.
Ήταν τρομερά ψυχικά κουρασμένος.
Μας φερόταν σαν να μην ήταν αυτός που ξέραμε.
Η συμπεριφορά του σ΄εμάς φαινόταν ακαταλαβίστικη.
Είχαμε όμως το μερτικό μας κι εμείς όλοι σ΄αυτήν, που ξέραμε μόνο να καταδικάζουμε — ίσως και τώρα να είμαστε οι ίδιοι — κι ουδέποτε να δείχνουμε κατανόηση σε ιερά πρόσωπα.
Δεύτερο σημείο που σχολίασε η σκέψη μου είναι ότι ήταν ευσεβής ψυχή και ευσεβής επίσκοπος.
Ούτε και το παραλήρημά του τις μέρες μετά το ατύχημα, όπου άδειαζε κι έβλεπε κανείς το υποσυνείδητό του, δεν ακύρωσε αυτή μας την εκτίμηση.
Θα θέλαμε να καταθέσουμε και το ότι ήταν τίμιος με ό,τι αγαπούσε.
Κι αγάπησε τα Γρεβενά.
Δεν απομακρυνόταν ποτέ από την επισκοπή και το ποίμνιό του χωρίς πολύ σοβαρό λόγο.
Και γι΄αυτό ζήτησε να ταφεί και στον προαύλειο χώρο της Μητρόπολης.
Για να μας βλέπει και να σκοντάφτουμε πάνω του κι εμείς, όταν περνούμε από κει.
Και να μην τον ξεχάσουμε ποτέ.
Όσοι πράγματι τον ζήσαμε από κοντά — πέρα από τα αρνητικά του χαρακτήρα του, που έχει κάθε άνθρωπος και με τα οποία παλεύει μέχρι που να αποδημήσει — θα τον θυμόμαστε πάντα.
Προσωπικά ήθελα να καταθέσω την ευγνωμοσύνη μου, τη δική μου και της οικογένειάς μου, γιατί σε χρόνια δύσκολα ζήσαμε έντονη την προσευχή του, ακριβό δώρο της ποιμαντικής του αγάπης.
Ήταν μια φυσιογνωμία ιεροπρεπής και σοβαρή, μετριόφρων και νηφάλια.
Φιλήσυχο πνεύμα, όχι αυτοπροβαλλόμενο και αφανώς κινούμενο.
Δυναμικό ωστόσο σε θέματα εκκλησιολογικά.
Τυπικότατος ως ιεράρχης, με υποδειγματική ζωή, όσον αφορά την τάξη και την καθαρότητα, ηθικής και πνευματικής.
Στο δε βιβλίο τού Ευάγγελου Λέκκου ”Μητροπολίτης Γρεβενών Σέργιος” διαβάζουμε: ”…με στήριγμα στον προσωπικό του αγώνα την ευσεβή και άγρυπνη μητέρα του — ήταν αυτή, Τερψιχόρη στο όνομα, που από μικρό τον οδήγησε στα Κατηχητικά και τον συνέδεσε με πνευματικό — αλλά και τον διακριτικό και σώφρονα πνευματικό του π.Γεώργιο, ο Αντώνιος — το κοσμικό του όνομα — πορευόταν με σεμνότητα κατά τα δύσκολα εφηβικά χρόνια, έχοντας πάντα μέσα του ευσεβείς οραματισμούς”.
Ο ίδιος ο μακαριστός Δεσπότης στον πρόλογο του βιβλίου του ”Περί μιμήσεως Χριστού” γράφει: ”Η μίνμησις του Χριστού διά την περίοδον της νεανικής μου ζωής υπήρξε πηγή αστειρεύτου δυνάμεως και συνεχούς πνευματικού ανεφοδιασμού, αλλά και πιστός και αληθινός φίλος κατά τα ανήσυχα νεανικά έτη”.
Ο δε πνευματικός του σε επιστολή του έγραφε την 7-10-87:
”Σεβασμιώτατε
Η σημερινή εορτή των αγίων Σεργίου και Βάκχου φέρνουν τη σκέψη μας και την καρδιά μας πιο κοντά σας.
…Δοξάζω τον Θεόν, που εκείνον τον σοβαρόν, τον σώφρονα, τον ενάρετον νεαρόν μαθητήν και πνευματικό μου παιδί, τον Αντωνάκη Σιγάλα, τον καμαρώνω σήμερα Επίσκοπο της Εκκλησίας και Μητροπολίτη Γρεβενών…”.
Σήμερα ανήμερα της κοίμησής του αναπολούμε κι εμείς έναν ακούραστο κατά τα μέτρα των δυνατοτήτων του μακαριστό επίσκοπο Σέργιο.
Ό,τι μπορούσε και όσο μπορούσε το δαπάνησε για την επισκοπή του.
Ό,τι δεν μας έδωσε δεν το μπορούσε.
Μας άφησε ωστόσο ανακαινισμένο σχεδόν εκ θεμελίων το συγκρότημα της Μονής του οσίου Νικάνορα στη Ζάβορδα — έργο πολύ σημαντικό για τις δαπάνες που χρειάστηκαν και την επίβλεψη από τον ίδιο, που απαιτούσε έγνοια και χρόνο του, τον οποίο αποσπούσε από τα υπόλοιπα καθήκοντά του –.
Τα κτίρια της Μονής τα είχε πολλά σχεδόν ερειπώσει ο καταστρεπτικός σεισμός του 1995.
Τώρα το μοναστήρι, με την επάνδρωσή του κιόλας από το νέο μας Μητροπολίτη, αρχίζει να αναλαμβάνει και να παρουσιάζει κάτι από την προηγούμενη προ χρόνων πολλών πνευματική ζωή.
Ευχόμαστε να γίνει ξανά ο φάρος στη Δυτική Μακεδονία.
Ανακινώντας στη μνήμη μας και τη μορφή τού κάποτε ποιμενάρχη μας και ανακαινιστή του Σεργίου.
Άφησε και το συγγραφικό του έργο, σπουδαία πηγή για την ιστορία του τόπου μας μέσα από την αρχιερατεία επισκόπων των Γρεβενών επί της Τουρκοκρατίας, με κορυφή τον εθνομάρτυρα Αιμιλιανό, τη μνήμη του οποίου πρωτοστάτησε να ζωντανέψει στη συνείδησή μας ως ιεράρχου που δικαιούται την αγιοκατάταξή του.
Όσον αφορά το ιεραποστολικό έργο του βάζουμε οι πολλοί ”μείον”.
Μήπως όμως βαθμολογούμαστε κι εμείς ως ποίμνιό του με ”μείον”;
Γιατί πόσοι προσφερθήκαμε για συνεργασία μαζί του, όταν όχι μόνο δεν τη δεχτήκαμε, όταν μας τη ζήτησε, αλλά καυχόμασταν κιόλας, γιατί την αρνηθήκαμε, θεωρώντας το υποτιμητικό να συνεργαστούμε μαζί του;
Κι όταν τον αφήναμε ανά πάσα στιγμή να διαπιστώνει ότι προτιμούσαμε να του γινόμαστε ”δάσκαλοι” παρά ειλικρινείς συνεργάτες;
Στη μνήμη φέτος της κοίμησής του, τη 12η Ιουλίου, μ΄αυτές τις σκέψεις, ας του ανάψουμε ο καθένας ένα κεράκι κι ας του δηλώσουμε τη μετάνοιά μας, που τον ξεπροβοδήσαμε με πολλή πίκρα, ψελλίζοντας πολλά ”Κύριε ελέησον’ για τον εαυτό μας πρώτα, που ξέρουμε μόνο να επικρίνουμε και να ιεροκατηγορούμε και ποτέ κα κατανοούμε και να είμαστε συμπαθείς, αλλά και για τον ίδιο, για να του συγχωρήσει ο Θεός όποιες ελλείψεις και παραλείψεις στο έργο του, καθώς και ”παν πλημμέλημα εκούσιόν τε και ακούσιον”, και να έχει έτσι το πνεύμα του αιώνια ανάπαυση στους κόλπους του Θεού.
Με το ελαφρυντικό ότι ”ουκ έστιν άνθρωπος ος ζήσεται επί της γης και ουχ αμαρτήσει”.
Αλλά για να βρούμε κι εμείς έλεος, όταν θα βρεθούμε μπροστά στην κρίση του Θεού.
Αμήν
