Οι εταίροι περιμένουν από την κυβέρνηση να υλοποιήσει τα συμφωνηθέντα ώστε να αποκατασταθεί η εμπιστοσύνη
Ο προσεχής Οκτώβριος θα είναι το «κλειδί» για την πορεία των σχέσεων της Αθήνας με τους δανειστές και τους εταίρους. Τα πράγματα, όπως επισημαίνουν κοινοτικές πηγές και ευρωπαίοι διπλωμάτες τόσο στην Αθήνα όσο και σε άλλες πρωτεύουσες, είναι απλά. Αν ο Αλέξης Τσίπρας και η κυβέρνησή του καταφέρουν να υλοποιήσουν τα συμφωνηθέντα, τότε το βασικό κέρδος δεν θα είναι μόνο η αποδέσμευση των δόσεων αλλά – κυρίως – η αποκατάσταση της εμπιστοσύνης που παραμένει ρηχή.
Στάση αναμονής
Σε διαφορετική περίπτωση όμως, η επιστροφή σε μια τακτική παλινωδιών και «μαχών χαρακωμάτων», όπως αυτή του προηγούμενου οκταμήνου, θα οδηγήσει σε νέες περιπλοκές και το μόνο που θα επιτύχει θα είναι η ενδυνάμωση των δυνάμεων εκείνων που αμφισβητούν την παρουσία της Ελλάδας στην ευρωζώνη. Οι δυνάμεις αυτές «κρύβονται» πίσω από τις εμπροσθοβαρείς δεσμεύσεις του νέου Μνημονίου και τηρούν στάση αναμονής. Από την άποψη αυτή, το Grexit παραμένει… κάτω από το τραπέζι, ενώ τα περιθώρια ελιγμών και αλλαγών στο πρόγραμμα είναι περιορισμένα, όπως έχουν ξεκαθαρίσει ευρωπαίοι αξιωματούχοι (π.χ. ο αντιπρόεδρος της Κομισιόν Βάλντις Ντομπρόβσκις).
Επίσης, παρά τις δημόσιες παρεμβάσεις περί ανακούφισης από την εκλογική επικράτηση ΣΥΡΙΖΑ, η εμπιστοσύνη λείπει και η απόφαση Τσίπρα να συνεργαστεί ξανά με τους ΑΝΕΛ «τραυμάτισε» την εικόνα του Πρωθυπουργού. Η απόπειρα του κ. Τσίπρα να διεμβολίσει μετεκλογικά το ΠαΣοΚ και το Ποτάμι δεν κρίνεται αρνητικά. Δεν είναι μάλιστα λίγοι όσοι διακρίνουν έναν παρασκηνιακό ρόλο του προέδρου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Μάρτιν Σουλτς σε αυτό το εγχείρημα.
Αναμφίβολα, εταίροι και δανειστές αναγνωρίζουν ότι ο κ. Τσίπρας είναι κυρίαρχος του εσωτερικού πολιτικού παιχνιδιού στην Ελλάδα. Οι εκπρόσωποί τους ρωτούν για τις προθέσεις της «ομάδας των 53», προσπαθώντας να προβλέψουν τη στάση τους όταν θα πλησιάζουν οι αποφάσεις για τα δύσκολα μέτρα. Την ίδια στιγμή η κατάσταση στη ΝΔ κρίνεται πολύ δύσκολη. Δεν λείπουν μάλιστα όσοι, προερχόμενοι κυρίως από συντηρητικούς ευρωπαϊκούς κύκλους κοντά στο Βερολίνο, εκτιμούν ότι χρειάζονται ριζικές αλλαγές με μια στρατηγική «από κάτω προς τα πάνω», ώστε να αναδειχθούν νέα, άφθαρτα πρόσωπα. Ουδείς από την παλαιά φρουρά κρίνεται επαρκής να κονταροχτυπηθεί με τον κ. Τσίπρα, ο οποίος μοιάζει ικανότερος στο να εκμεταλλεύεται τις αδυναμίες των αντιπάλων του.
Αμφιβολίες
Η εφαρμογή των προβλέψεων του Μνημονίου, αρχής γενομένης από τα προαπαιτούμενα για το υπόλοιπο των 3 δισ. ευρώ από την εκταμίευση του Αυγούστου (σε δύο δόσεις), καθώς επίσης οι δράσεις που περιέχονται στην πρώτη αξιολόγηση, ο προϋπολογισμός και το Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα της περιόδου 2016-2018 αποτελούν τιτάνιο έργο. Οι αμφιβολίες για την ικανότητα να ψηφιστούν και, ακόμη περισσότερο, να εφαρμοστούν τα μέτρα είναι εμφανείς σε όλους τους ξένους αξιωματούχους.
Ανησυχίες για προθέσεις και δυνατότητες
Οι μεταρρυθμίσεις, τα πρόσωπα και το χρέος
Υπάρχει μια παράμετρος που ίσως έχει περάσει απαρατήρητη στην κυβέρνηση. Στο πλαίσιο του κουαρτέτου (ESM, Κομισιόν, ΕΚΤ, ΔΝΤ), αλλά και σε κορυφαίες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, είναι εμπεδωμένη η άποψη ότι η Αθήνα πρέπει να δώσει περισσότερη έμφαση σε διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις παρά σε μέτρα εισπρακτικού χαρακτήρα. Οι ιδιωτικοποιήσεις, η αναμόρφωση του δημόσιου τομέα, η καταπολέμηση της φοροδιαφυγής, η απελευθέρωση του ανταγωνισμού, ακόμη και η νέα μορφή του ασφαλιστικού συστήματος, χαρακτηρίζονται σημαντικότερες. Το ερώτημα όμως είναι αν ο κ. Τσίπρας και ο Πάνος Καμμένος πιστεύουν σε αυτές τις μεταρρυθμίσεις. Η ανησυχία είναι ότι όσο το πρόγραμμα θα προχωρεί τόσο θα αυξάνεται ο κίνδυνος η σημερινή κυβερνητική πλειοψηφία να μην αντέξει.
Οι μεταρρυθμίσεις, τα πρόσωπα και το χρέος
Υπάρχει μια παράμετρος που ίσως έχει περάσει απαρατήρητη στην κυβέρνηση. Στο πλαίσιο του κουαρτέτου (ESM, Κομισιόν, ΕΚΤ, ΔΝΤ), αλλά και σε κορυφαίες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, είναι εμπεδωμένη η άποψη ότι η Αθήνα πρέπει να δώσει περισσότερη έμφαση σε διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις παρά σε μέτρα εισπρακτικού χαρακτήρα. Οι ιδιωτικοποιήσεις, η αναμόρφωση του δημόσιου τομέα, η καταπολέμηση της φοροδιαφυγής, η απελευθέρωση του ανταγωνισμού, ακόμη και η νέα μορφή του ασφαλιστικού συστήματος, χαρακτηρίζονται σημαντικότερες. Το ερώτημα όμως είναι αν ο κ. Τσίπρας και ο Πάνος Καμμένος πιστεύουν σε αυτές τις μεταρρυθμίσεις. Η ανησυχία είναι ότι όσο το πρόγραμμα θα προχωρεί τόσο θα αυξάνεται ο κίνδυνος η σημερινή κυβερνητική πλειοψηφία να μην αντέξει.
Σημαντικό ζήτημα είναι η τεχνοκρατική επάρκεια του νέου κυβερνητικού σχήματος. Ο υπουργός Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος έχει αποκτήσει διαύλους επικοινωνίας με τους δανειστές, αλλά, όπως κυνικά περιέγραφε κοινοτικός αξιωματούχος, «μετά την εμπειρία Βαρουφάκη οποιοσδήποτε λογικός άνθρωπος στη θέση του θα ήταν καλύτερος». Ιδιαίτερη εκτίμηση υπάρχει στο πρόσωπο του αναπληρωτή υπουργού ΟικονομικώνΓιώργου Χουλιαράκη. Από εκεί και πέρα όμως εκφράζεται προβληματισμός για τα υπουργεία Εργασίας, Υγείας, ακόμη και για την τοποθέτηση του Νίκου Ξυδάκη στη θέση του αναπληρωτή υπουργού Εξωτερικών για ευρωπαϊκά θέματα, ο οποίος στο παρελθόν θεωρείται ότι εξέφρασε «ευρωφοβικές θέσεις».
Τέλος, το ζήτημα του χρέους μπορεί να περιπλέξει την κατάσταση αν η ελληνική κυβέρνηση γίνει εμμονική στην επιδίωξη για ελάφρυνσή του. Γνώστες του παρασκηνίου εκτιμούν ότι έχει υπάρξει συνεννόηση του ΔΝΤ με την ευρωπαϊκή πλευρά επί των τρόπων που μπορεί να λυθεί αυτή η εξίσωση με όλες τις πλευρές να μένουν ικανοποιημένες. Λύσεις υπάρχουν, έχουν καταγραφεί και απομένει να δημιουργηθεί ο καμβάς που, εφόσον όλα πάνε καλά με την υλοποίηση των προβλέψεων του Μνημονίου, μπορεί να έχει ολοκληρωθεί περί τις αρχές ή τα μέσα του Δεκεμβρίου και το Ταμείο να συμμετάσχει κανονικά στο πρόγραμμα. Οι ίδιες πηγές φοβούνται όμως ότι η Αθήνα μπορεί να υπερεπενδύσει πολιτικά στο θέμα αυτό και να προκληθούν αντιδράσεις που θα δηλητηριάσουν την ατμόσφαιρα.
tovima
