Θυμάσαι το πρώτο επιτραπέζιο παιχνίδι που έπαιξες; Σίγουρα είχε πρωτότυπα πιόνια και η τύχη δεν ήταν πάντα με το μέρος σου! Εκνευριζόσουν κάθε φορά που πέρναγες από την αφετηρία χωρίς να πάρεις τις 20.000 δραχμές και περίμενες με αγωνία να προλάβεις να αγοράσεις, πρώτος, την Λεωφόρο Αμαλίας! Δεκάδες χρόνια μετά την πρώτη κυκλοφορία του παραμένει το πιο αναγνωρίσιμο επιτραπέζιο παιχνίδι!  Ρίξε τα ζάρια λοιπόν πήγαινε στον σταθμό Λαρίσης γιατί ήρθε η ώρα να ταξιδέψεις στην ιστορία της Monopoly, του αγαπημένου σου επιτραπέζιου παιχνιδιού!

H Αφετηρία

Η ιστορία της Monopoly  ξεκινάει στις αρχές του 20ου αιώνα όταν μια νεαρή γυναίκα από την Βιρτζίνια, η Ελίζαμπεθ (Λίζι) Μάτζι Φίλιπς, σχεδιάζει ένα επιτραπέζιο παιχνίδι που συμπεριλαμβάνει σιδηρόδρομους και την «κακή» γωνία που σε στέλνει στη φυλακή!

Η Μάτζι ήταν οπαδός του οικονομολόγου Χένρι Τζόρτζ, που επέκρινε την άνιση κατανομή του πλούτου στην Αμερική. Η κοινωνικοοικονομική φιλοσοφία του την ενέπνευσε να επινοήσει ένα παιχνίδι μέσω του οποίου θα αποδείκνυε πώς τα ενοίκια πλουτίζουν τους ιδιοκτήτες ακινήτων και κάνουν τους ενοικιαστές φτωχότερους. Το ονόμασε «Το παιχνίδι του Σπιτονοικοκύρη» και το 1904 έλαβε και το σχετικό δίπλωμα ευρεσιτεχνίας.

Από το 1906 μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του 1930 αναπτύχθηκαν πολλές αυτοσχέδιες εκδοχές με διάφορους κανόνες του παιχνιδιού, που αφορούσαν την αγορά και την πώληση της γης καθώς και την ανάπτυξη της.

Ο φημισμένος δημιουργός του παιχνιδιού, Τσαρλς Ντάροου , εμφανίστηκε τρεις δεκαετίες αργότερα. Το 1933, δημιουργεί ένα επιτραπέζιο παιχνίδι παρόμοιο με την γνωστή έκδοση της Monopoly και το οποίο πουλάει στους αδελφούς Πάρκερ. Αρκετοί άνθρωποι, ως επί το πλείστον στις Μεσοδυτικές Πολιτείες των ΗΠΑ, συνέβαλαν στο σχεδιασμό και την εξέλιξη του παιχνιδιού. Ο Ντάροου παρόλο που δεν εφηύρε εξ’ ολοκλήρου το παιχνίδι, κατάφερε να το μεταμορφώσει σε ένα μαζικό εγχώριο πανδαιμόνιο!

Το δημοφιλέστερο παιχνίδι!

Η σημερινή Monopoly κυκλοφόρησε πρώτη φορά στην παγκόσμια αγορά στις 5 Νοεμβρίου του 1935 από την εταιρία Parker σε συνεργασία με την εταιρεία Hasbro. Σήμερα, είναι διαθέσιμη σε 111 χώρες και σε 43 γλώσσες μεταξύ των οποίων και η ελληνική. Σε όλο τον κόσμο τα οικόπεδα στο ταμπλό του παιχνιδιού έχουν διαφορετική τιμή και όνομα σύμφωνα με το τόπο που ζει ο κάθε παίκτης. Στην Ελλάδα στην παλαιότερη έκδοσή της, το υψηλότερο κόστος αγοράς είχε η Λεωφόρος Αμαλίας (40.000 δραχμές), μαζί με τη Λεωφόρο Βασιλίσσης Σοφίας, που κόστιζε 35.000 δραχμές.

Έχουν πωληθεί παγκοσμίως πάνω από 270 εκατ. παιχνίδια ενώ έχει παιχτεί από 500 εκατ. ανθρώπους σε όλο τον κόσμο, γεγονός που καταγράφηκε ως ρεκόρ στο Βιβλίο Γκίνες.

Κάθε λίγα χρόνια μάλιστα διεξάγεται το παγκόσμιο τουρνουά Monopoly ενώ το μεγαλύτερο στην ιστορία  παιχνίδι Monopoly διήρκησε 70 ημέρες.

Μέχρι σήμερα δεκάδες εκδόσεις της κλασσικής Μonopoly φέρουν το λογότυπο της. Ανά τα χρόνια υπήρξαν ελάχιστες τροποποιήσεις διατηρώντας όμως, πάντα, τους βασικούς κανόνες. Πάρα πολλές εκδόσεις βγήκαν με τα αγαπημένα μας σπορ (baseball), ταινίες (Star Trek,Harry Potter), κινούμενα σχέδια (Simpsons,Disney), καλλιτέχνες (Beatles), εμπορικά προϊόντα (Coca-cola, McDonals), κόμικς (Batman), ηλεκτρονικά παιχνίδια (Zelda) και πάρα πολλά άλλα! Υπάρχει ακόμα και μια παραλλαγή της όπου μπορείς να φτιάξεις την δική σου Monopoly και ονομάζεται «Make your own –OPOLY».

Η πιο ακριβή έκδοση του επιτραπέζιου κοστίζει 2 εκατ. δολάρια και δημιουργήθηκε τέλη του 1989 από τον κοσμηματοπώλη Sidney Mobell στο Σαν Φρανσίσκο.

Το επιτραπέζιο διαθέτει χρυσό ταμπλό 23 καρατίων, χρυσές καρτές και ζάρια στολισμένα με διαμάντια. Η αξία μόνο των δύο ζαριών αποτιμάται στα 10.000 δολάρια.

Το 1978 προσφέρθηκε σοκολατένια έκδοσή της σε Χριστουγεννιάτικο μενού του πολυτελές πολυκαταστήματος Neiman Marcus στην τιμή των 600 δολαρίων.

Η Monopoly συγκαταλέγεται στα δημοφιλέστερα επιτραπέζια παιχνίδια. Έχει συμπεριληφθεί σε ταινίες, σειρές και τραγούδια  καθώς επίσης έχουν γραφτεί και βιβλία για αυτήν. Είναι από τα πιο αναγνωρίσιμα brand και μεταξύ άλλων έχει πάρει και πολιτικές προεκτάσεις.

Πρόσφατα, η εφημερίδα Tagesspiegel παρομοίασε  τις ιδιωτικοποιήσεις που προωθεί η τρόικα στην Ελλάδα και σε άλλες χώρες με το γνωστό επιτραπέζιο, ονομάζοντας το όμως Europoly. Ένα επιτραπέζιο που φέρνει τεράστιο πλούτο σε ορισμένους παίκτες ενώ οδηγεί άλλους στην χρεοκοπία.

Περίπου 80 χρόνια μετά την πρώτη εμφάνισή του το παιχνίδι στις αγορές παραμένει ίδιο.. και η τιμή της  εξακολουθεί να είναι ανταγωνιστική. Οι περισσότερες εκδόσεις κοστίζουν 25 και 30 ευρώ ενώ υπάρχουν και ειδικές πολυτελείς εκδόσεις με κόστος από 200 έως 500 ευρώ.

Ο Σπιτονοικοκύρης με το ημίψηλο καπέλο!

Ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του παιχνιδιού είναι τα πιόνια. Έχουν δημιουργηθεί δεκάδες από την πρώτη παρουσίαση της Monopoly, όπως η τσάντα, το αυτοκίνητο, η λάμπα, ο σκύλος και το άλογο.

Τα περισσότερα αποτελούν σύμβολα του πλούτου και της φτώχειας. Το αμάξι, το ημίψηλο καπέλο και ο σκύλος (ειδικά η ράτσα Terrier) ήταν είδη που παραδοσιακά κατείχαν οι πλούσιοι. Αντίθετα η δαχτυλήθρα, το καρότσι, το παλιό παπούτσι και το σίδερο ήταν αγαθά ή εργαλεία των φτωχών. Μερικά επιβίωσαν στο πέρασμα των χρόνων, άλλα αντικαταστάθηκαν ή αποσύρθηκαν.

Το πιο αναγνωρίσιμο πιόνι της Monopoly ήταν το ημίψηλο καπέλο του Mr. Monopoly. H δαχτυλήθρα και το παπούτσι έχουν εμφανιστεί στις περισσότερες εκδόσεις. Tο σίδερο αντικαταστάθηκε πρόσφατα έπειτα από ψηφοφορία στο Internet από την Γάτα. To θωρηκτό και το κανόνι χρησιμοποιούνταν αρχικά στο επιτραπέζιο «Σύγκρουση» της εταιρείας Parker. Το συγκεκριμένο παιχνίδι δεν έφερε πωλήσεις και αποσύρθηκε, και τότε τα πιόνια εντάχθηκαν στην Monopoly.

Το αγωνιστικό αμάξι, η τσάντα, η λάμπα και το άλογο προστέθηκαν αργότερα το 1935 και 1936. Το άλογο είναι το πιο δυσεύρετο πιόνι στις μέρες μας. Δεν εμφανίστηκε σε πολλές εκδόσεις μέχρι το 1950 όταν και αποσύρθηκε, ενώ  πολλές συσκευασίες του παιχνιδιού δεν περιείχαν μέσα στο κουτί τα ίδια πιόνια.

Μετά το 1950 εντάχθηκε το σκοτσέζικο σκυλί, το πιο αγαπητό κομμάτι από όλα! Επίσης το άλογο με το καβαλάρη που αποσύρθηκε σύντομα.

Η καρότσα, ένα από τα είδη που αντικατέστησε την λάμπα, την τσάντα και το άλογο συμβόλιζε την σκληρή δουλειά, βασικό εργαλείο για να κτίσεις τις ιδιοκτησίες γύρω από το ταμπλό. Με το ζόρι κατάφερε να παραμείνει μέχρι το 1998.

Το 1999 προστέθηκε ο σάκος με τα χρήματα που αποσύρθηκε σε λιγότερο από μια δεκαετία. Tέλος η γάτα το νεότερο πιόνι που θα βρεις στο καινούργιο κουτί της Monopoly. Κατάφερε να νικήσει μεταξύ της κιθάρας, του ρομπότ, του διαμαντένιου δαχτυλιδιού και του ελικοπτέρου.

in