Καταιγισμό ανατροπών και νέων σημαντικών επιβαρύνσεων για τους πολίτες επιφυλάσσει το προσχέδιο του νέου Μνημονίου Οικονομικής Πολιτικής.

Πέρα από τα πρόσθετα φορολογικά βάρη που έρχεται να επιβάλει, στις περίπου 90 σελίδες του κρύβονται πολλές επώδυνες αλλαγές και ρυθμίσεις για τομείς όπως η Υγεία, οι Μεταφορές και η Ενέργεια, οι οποίες «ψαλιδίζουν» εμμέσως κι άλλο το ήδη συρρικνωμένο εισόδημα των Ελλήνων. Παράλληλα, προβλέπονται παρεμβάσεις που προκαλούν ιδιαίτερη αίσθηση, όπως η απώλεια του δικαιώματος διορισμού για τους επιτυχόντες σε διαγωνισμούς του ΑΣΕΠ, εφόσον ο διορισμός τους δεν γίνει μέσα σε τρία χρόνια από τη διεξαγωγή του διαγωνισμού.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η αύξηση των εισφορών για τους ασφαλισμένους του ΟΓΑ, η αύξηση κατά τουλάχιστον 25% στις τιμές των εισιτηρίων του ΟΣΕ και των αστικών συγκοινωνιών της Αθήνας από τον προσεχή Μάρτιο και η αύξηση των τιμολογίων της ΔΕΗ για οικιακούς καταναλωτές και μικρές επιχειρήσεις λίγο πριν από τα μέσα του ερχόμενου έτους.

Τα δημοσιονομικά μέτρα που θα ληφθούν το 2013 θα ανέλθουν στα 9,2 δισ. ευρώ, ύστερα από την εμμονή της Τρόικας σε ένα αμιγώς εμπροσθοβαρές πακέτο περικοπών. Από το ποσό αυτό τα 6,3 δισ. ευρώ θα αφορούν σε περικοπές μισθών, συντάξεων και κοινωνικών επιδομάτων και τα υπόλοιπα 2,9 δισ. ευρώ θα είναι αυξήσεις φόρων και περικοπές λοιπών δημόσιων δαπανών. Το συνολικό ύψος του πακέτου θα φθάσει τα 13,5 δισ. ευρώ τη διετία 2013-2014, αλλά σε περίπτωση που δεν επιτευχθούν οι δημοσιονομικοί στόχοι που έχουν τεθεί θα επιβάλλονται πρόσθετες μειώσεις μισθών και συντάξεων, κατ’ εφαρμογήν της ρήτρας απόκλισης. Υπάρχει, πάντως, και η αντίστροφη πρόβλεψη, σύμφωνα με την οποία, αν τα συμφωνημένα μέτρα αποδώσουν περισσότερους «καρπούς», θα λαμβάνονται μέτρα υπέρ των ασθενέστερων εισοδηματικών τάξεων.

Ο «ΤτΚ» παρουσιάζει σήμερα αναλυτικά τα 31 μέτρα-«φωτιά» που περιλαμβάνει το προσχέδιο του νέου Μνημονίου για τους μισθούς και το καθεστώς εργασίας στο Δημόσιο, τις συντάξεις, τα κοινωνικά επιδόματα και τη φορολογία, αλλά και τις βασικές ρυθμίσεις που «φέρνουν τα πάνω-κάτω» στην Παιδεία, στην Υγεία, στις Αγορές Προϊόντων και Υπηρεσιών, στις Μεταφορές και την Ενέργεια.

Παιδεία

Οι ανατροπές στο χώρο της Παιδείας έχουν ως κεντρικό άξονα τη συγχώνευση σχολικών μονάδων χάριν εξοικονόμησης πόρων και το δραστικό περιορισμό του αριθμού των μη μόνιμων εκπαιδευτικών. Ειδικότερα, το προσχέδιο του νέου Μνημονίου προβλέπει τον υποχρεωτικό χαρακτήρα των μεταθέσεων εκπαιδευτικών από μια περιοχή σε μια άλλη, ρύθμιση που θα ισχύσει για το σύνολο των δημοσίων υπαλλήλων.

Επίσης, επιβάλλει συγχωνεύσεις σχολικών μονάδων, μετατάξεις διοικητικού προσωπικού από τον υπόλοιπο δημόσιο τομέα στο υπουργείο Παιδείας και μείωση των αναπληρωτών σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης, μόλις ολοκληρωθούν οι παραπάνω παρεμβάσεις.

Όπως χαρακτηριστικά αναφέρει το κείμενο της συμφωνίας κυβέρνησης-Τρόικας, η ελληνική πλευρά δεσμεύεται «να εκδώσει υπουργική απόφαση που θα μειώνει τον αριθμό του μη μόνιμου διδακτικού προσωπικού από τις 15.226 στις 2.000 ετησίως». Επιπροσθέτως, απαιτείται να περιοριστεί κατά 90% το όριο του μη μόνιμου εκπαιδευτικού προσωπικού που προσλαμβάνεται στα ΑΕΙ και τα ΤΕΙ, μέσω της εφαρμογής του σχεδίου «Αθηνά».

Το σχέδιο αυτό προβλέπει την κατάργηση ή συγχώνευση σχολών (με έμφαση σε σχολές χαμηλής ζήτησης) ή ακόμα και ολόκληρων ανώτατων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων, αλλάζοντας ριζικά το χάρτη της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης στη χώρα μας.

Υγεία

Ο περιορισμός των παροχών του ΕΟΠΥΥ και η αύξηση του κόστους για την ιδιωτική περίθαλψη, σε συνδυασμό με την αύξηση των εισφορών που καταβάλλουν οι ασφαλισμένοι του ΟΓΑ για παροχές Υγείας, είναι λίγες μόνο από τις ανατροπές οι οποίες θα πέσουν στις πλάτες των πολιτών.

Προκειμένου να επιτευχθεί ο στόχος για μείωση της φαρμακευτικής δαπάνης νοσοκομείων και ασφαλιστικών ταμείων, η Τρόικα επιτάσσει τα φαρμακεία να αντικαθιστούν υποχρεωτικά τα συνταγογραφούμενα φάρμακα με το προϊόν της ίδιας δραστικής ουσίας το οποίο έχει τη χαμηλότερη τιμή στην κατηγορία αναφοράς. Παράλληλα, θα αυξηθούν τα μη συνταγογραφούμενα φάρμακα, η αγορά των οποίων θα επιβαρύνει πλήρως τους ασθενείς. Στην κατηγορία αυτή ανήκουν σήμερα τα αναλγητικά για τον πονοκέφαλο, ορισμένα σιρόπια για το βήχα, φαρμακευτικές παστίλιες κ.λπ.

Οι εκπρόσωποι των δανειστών μας προωθούν ακόμα τη συγχώνευση όλων των Ταμείων στον ΕΟΠΥΥ, τη θεσμοθέτηση νέου ορίου για το claw-back (δηλαδή, τις επιστροφές από φαρμακευτικές εταιρίες) στα 2,4 δισ. ευρώ το 2013, την αναθεώρηση των αμοιβών και του αριθμού των διαγνωστικών κέντρων με τα οποία συνεργάζεται ο ΕΟΠΥΥ και την εισαγωγή ενός συστήματος ενδεικτικών τιμών για τις επιστροφές των ιατρικών μηχανημάτων.

Αγορά – επαγγέλματα

Για άλλη μία φορά η Τρόικα δίνει ιδιαίτερη έμφαση στο άνοιγμα αγορών και επαγγελμάτων, καθώς πολλά από τα μέτρα που είχαν ζητηθεί παλαιότερα προς την κατεύθυνση αυτή ουδέποτε εφαρμόστηκαν από τις προηγούμενες κυβερνήσεις.

Η Τριμερής επανέρχεται, λοιπόν, ζητώντας να αρθούν οι περιορισμοί που εξακολουθούν να υπάρχουν στα ακόλουθα επαγγέλματα: ορκωτοί λογιστές, φορολογικοί σύμβουλοι και λογιστές, εταιρίες προσωρινής απασχόλησης, ιδιωτικά γραφεία συμβούλων εργασίας, κτηματομεσίτες, αναλογιστές, τουριστικά γραφεία, τουριστικοί οδηγοί, εκτελωνιστές, φορτοεκφορτωτές, περιπτερούχοι, ιδιοκτήτες καντινών σε δημόσιους χώρους, ιδιωτικά σχολεία, ινστιτούτα και κέντρα επαγγελματικής κατάρτισης, πρακτορεία διανομής Τύπου.

Εκτενής αναφορά γίνεται στο προσχέδιο του Μνημονίου σε αλλαγές που αφορούν στο δικηγορικό κλάδο. Οι εκπρόσωποι των δανειστών μας απαιτούν να καταργηθεί η υποχρεωτική παρουσία δικηγόρου σε μια σειρά συμβολαιογραφικών πράξεων, να αποκτήσουν τη δυνατότητα ελέγχου τίτλων ιδιοκτησίας και άλλοι επαγγελματίες του νομικού κλάδου, να δημιουργηθεί ένα σύστημα προκαταβαλλόμενων/προκαθορισμένων ποσών για κάθε δικαστική ενέργεια ή παράσταση δικηγόρου η οποία δεν είναι συνδεδεμένη με ένα ποσό αναφοράς. Εξάλλου, η φορολόγηση δικηγόρων και μηχανικών θα πρέπει να αποσυνδεθεί από τις ελάχιστες νόμιμες αμοιβές/ποσά αναφοράς από το 2013.

Το προσχέδιο του νέου Μνημονίου ορίζει επίσης ότι πρέπει να απελευθερωθεί η διακίνηση καυσίμων μέσω δύο παρεμβάσεων: (α) επιτρέποντας σε ανεξάρτητα πρατήρια να διαθέτουν ή να ενοικιάζουν βυτιοφόρα και (β) δίνοντας το δικαίωμα σε οποιοδήποτε βυτιοφόρο, ανεξαρτήτως χωρητικότητας, να εισέρχεται στα διυλιστήρια και τα τελωνεία προκειμένου να μεταφέρει καύσιμα με την επωνυμία των ανεξάρτητων πρατηρίων.

Όσον αφορά στο εμπόριο, προβλέπεται, μεταξύ άλλων, η κατάργηση της προϋπόθεσης ελάχιστου χώρου προκειμένου να επιτρέπεται η πώληση τροφίμων, τα σούπερ μάρκετ θα μπορούν να πωλούν προσυσκευασμένο κρέας, τυρί και ψάρι, ενώ αποσυνδέεται το ωράριο εργασίας για τους υπαλλήλους των εμπορικών επιχειρήσεων από τις ώρες λειτουργίας των επιχειρήσεων.

Μεταφορές

Στα ύψη οδηγούνται από τον προσεχή Μάρτιο τα εισιτήρια των αστικών συγκοινωνιών της Αθήνας και των τρένων του ΟΣΕ, καθώς προβλέπεται ρητά ότι θα αυξηθούν τουλάχιστον κατά 25%.

Παράλληλα, λιμουζίνες και μικρά τουριστικά λεωφορεία με λιγότερες από 12 θέσεις δεν θα υπόκεινται πια στους περιορισμούς που προέβλεπαν οι άδειές τους, ενώ ξενοδοχεία και τουριστικά πρακτορεία θα μπορούν να προσφέρουν εναλλακτικές υπηρεσίες μεταφοράς στους πελάτες τους ενοικιάζοντας βαν και τζιπ 4×4.

Ενέργεια

Η προσαρμογή των τιμών στη χαμηλή τάση, ώστε να ανταποκρίνονται στο κόστος παραγωγής του ηλεκτρικού ρεύματος, είναι η μνημονιακή υποχρέωση που θα ανεβάσει ακόμα ψηλότερα το κόστος ηλεκτροδότησης για τα νοικοκυριά και τις μικρές επιχειρήσεις από το δεύτερο τρίμηνο του νέου έτους. Τότε τα ρυθμιζόμενα τιμολόγια ηλεκτρικής ενέργειας καταργούνται για όλους, με εξαίρεση τους ευπαθείς καταναλωτές.

Η κυβέρνηση δεσμεύεται να υποβάλει εντός του προσεχούς μήνα σχέδιο αναδιάρθρωσης της ΔΕΗ, με στόχο να προετοιμαστεί η αποκρατικοποίησή της και να γίνει ανταγωνιστική έναντι των άλλων επιχειρήσεων της απελευθερωμένης αγοράς ηλεκτρισμού.

Περαιτέρω μείωση των αποδοχών των υπαλλήλων της ΔΕΗ προοιωνίζεται η πρόβλεψη να αναλάβει ειδική συμβουλευτική εταιρία την εκπόνηση μελέτης η οποία θα αποτιμά τα λειτουργικά κόστη της ΔΕΗ, συμπεριλαμβανομένων των αμοιβών του προσωπικού της, σε σύγκριση «με τις βέλτιστες πρακτικές» των ευρωπαϊκών εταιριών του κλάδου.

Μάριος Ροζάκος στον Τύπο της Κυριακής