Η Κουμουνδούρου εμμένει σε καταγγελία του μνημονίου αλλά ζητεί τη στήριξη των τραπεζών με ευρωπαϊκά λεφτά
Την επιλογή της οριακής σύγκρουσης με τους δανειστές μέσω της μονομερούς άρσης των δεσμεύσεων που έχει αναλάβει η χώρα απέναντί τους με «αντάλλαγμα» μια νέα «έντιμη και δεσμευτική συμφωνία» επί τη βάσει της νέας αναδιαπραγμάτευσης του χρέους διακήρυξε ο κ. Αλ. Τσίπρας παρουσιάζοντας τους προγραμματικούς άξονες του ΣΥΡΙΖΑ εν όψει της αναμέτρησης της 17ης Ιουνίου.
Με τον αέρα των ευνοϊκών δημοσκοπήσεων και την «πολιτική και ιδεολογική αυτοπεποίθηση της ήρεμης δύναμης», όπως την προσδιόρισε ο ίδιος, ο κ. Τσίπρας συνεχίζει το περιπετειώδες «ταξίδι» που ξεκίνησε την 6η Μαΐου με διακηρυγμένο στόχο τη ριζική αλλαγή του πολιτικού και κοινωνικο-οικονομικού τοπίου.
Στην κατάμεστη «Αθηναΐδα», παρουσία εκπροσώπων και των διεθνών ΜΜΕ, ο επικεφαλής του ΣΥΡΙΖΑ έθεσε προχθές με οριακό τρόπο το δίλημμα «Μνημόνιο ή ΣΥΡΙΖΑ» επιχειρώντας να εκτοπίσει πλήρως από το «κάδρο» τις πολιτικές δυνάμεις εκείνες που επιδιώκουν στον έναν ή στον άλλον βαθμό βελτίωση των όρων του μνημονίου με στόχο τη σταδιακή απεμπλοκή της χώρας από αυτό. Με τη δυναμική που καταγράφεται υπέρ του ΣΥΡΙΖΑ και έχοντας επιλέξει τη στρατηγική της ρήξης, ο κ. Τσίπρας ξεκαθάρισε πως «ούτε είναι ρεαλιστική η λεγόμενη σταδιακή αποδέσμευση ή απαγκίστρωση από το μνημόνιο» ούτε υπάρχει «περισσότερο ή λιγότερο κακό μνημόνιο».
Επίσης, σε μια ένδειξη πολιτικής πυγμής, ο κ. Τσίπρας απέρριψε και τις προτάσεις που έχουν γίνει από άλλες πολιτικές δυνάμεις για χρονική επέκταση της εφαρμογής των μέτρων του μνημονίου, επισημαίνοντας ότι επιμήκυνση της δημοσιονομικής προσαρμογής χωρίς αλλαγή της μνημονιακής πολιτικής σημαίνει μικρότερο από το προβλεπόμενο πρωτογενές πλεόνασμα και αυτό δεν συνεπάγεται ανάπτυξη αλλά μεγαλύτερο δανεισμό από την τρόικα ή γενναίο «κούρεμα» του θεσμικού και διακρατικού χρέους.
Παράλληλα επιχείρησε να εξουδετερώσει τις εκ δεξιών του δυνάμεις θέτοντας το δίλημμα «κυβέρνηση μνημονίου με πυρήνα τη ΝΔ ή αντιμνημονιακή προοδευτική κυβέρνηση με πυρήνα τον ΣΥΡΙΖΑ-ΕΚΜ», δίνοντας έτσι και ένα στίγμα των προθέσεών του ως προς την ευρύτητα που μπορεί να λάβει το εγχείρημα της συγκρότησης μιας αντιμνημονιακής κυβέρνησης εφόσον το επιτρέψει το εκλογικό αποτέλεσμα και στην οποία δεν θα περιλαμβάνονται μόνο δυνάμεις της Αριστεράς (δεδομένης μάλιστα της άρνησης του ΚΚΕ) αλλά και ευρύτερες λαϊκές, προοδευτικές δυνάμεις.
Την ίδια στιγμή, πάντως, καταβάλλεται προσπάθεια να κατευναστούν οι φόβοι και οι αντιρρήσεις για την εξέλιξη που μπορούν να λάβουν τα πράγματα, με τον κ. Τσίπρα να διακηρύττει ότι δεν έχει ως επιλογή του την έξοδο από το ευρώ, αποσαφηνίζοντας ωστόσο πως ούτε μπορεί να συναινέσει στη συνέχιση της ίδιας καταστροφικής πολιτικής, έστω και με παρατάσεις ή μικροδιορθώσεις, όπως προτείνουν ΠαΣοΚ και ΝΔ.
Μόλις δύο εβδομάδες πριν από τον κρίσιμο δεύτερο γύρο της αναμέτρησης, που αποκτά πλέον χαρακτήρα δημοψηφίσματος για την παραμονή της χώρας εντός του ευρώ ή την επιστροφή στη δραχμή, ο αρχηγός του ΣΥΡΙΖΑ κ. Αλέξης Τσίπρας παρουσιάζοντας το οικονομικό πρόγραμμα προτίμησε να ακροβατήσει μεταξύ ευρώ και δραχμής, παρά να ξεκαθαρίσει τα πράγματα.
«Πρώτη πράξη της κυβέρνησης της Αριστεράς, αμέσως μόλις συγκροτηθεί η νέα Βουλή, θα είναι η ακύρωση του μνημονίου και των εφαρμοστικών νόμων του. Θα το αντικαταστήσουμε με το Εθνικό Σχέδιο Ανόρθωσης για την οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη».
Αυτή η φράση, που συμπυκνώνει κατά τον κ. Τσίπρα το δίλημμα «μνημόνιο ή ΣΥΡΙΖΑ», δεν απαντά στο καθοριστικό ερώτημα «πού θα βρεθούν τα λεφτά». Οπως σχολίαζαν ευρωπαϊκές πηγές, η μονομερής καταγγελία του μνημονίου σημαίνει αυτόματα «παύση» της καταβολής των δόσεων της βοήθειας που ανέρχεται σε 14,1 δισ. ευρώ ως το τέλος του 2012.
Κατά την παρουσίαση ο κ. Τσίπρας πρόσθεσε ότι «αμέσως μετά την ακύρωση του μνημονίου, η νέα κυβέρνηση θα καταγγείλει τους επαχθείς όρους και θα ζητήσει την επαναδιαπραγμάτευση της δανειακής σύμβασης».
Οπως σχολιάζουν οικονομολόγοι που έχουν θητεύσει σε υπεύθυνες θέσεις της δημόσιας διοίκησης, «αυτή είναι η κεντρική αντίφαση που διαπερνά ολόκληρο το πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ. Ο κ. Τσίπρας λέει “όχι” στα μνημόνια αλλά “ναι” στην ευρωζώνη και στην οικονομική στήριξη από αυτή. Γι’ αυτό κάνει λόγο για “κοινή ευρωπαϊκή λύση” τόσο στο πρόβλημα του χρέους όσο και σε αυτό της “χρηματοδότησης της ανάπτυξης”».
Μετά την ακύρωση του μνημονίου, αλλά στο πλαίσιο μιας κοινής ευρωπαϊκής λύσης, το πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ προβλέπει «νέα αναδιαπραγμάτευση του χρέους, με στόχο τη δραστική μείωσή του, ή ένα μορατόριουμ για το χρέος και αναστολή πληρωμών των τόκων, μέχρις ότου διαμορφωθούν συνθήκες σταθεροποίησης και ανάκαμψης της οικονομίας».
Μετά το PSI το μεγαλύτερο μέρος του χρέους ανήκει στον λεγόμενο «επίσημο τομέα», συμπεριλαμβανομένων των κρατών-μελών της ευρωζώνης (ορισμένα από τα οποία είναι φτωχότερα από την Ελλάδα). Επομένως η πρόταση για νέο «κούρεμα» ή αναστολή πληρωμών τόκων δεν μπορεί παρά να τους αφορά.
Ακόμη οι ίδιοι κύκλοι τονίζουν ότι ο ΣΥΡΙΖΑ στηρίζει τις προτάσεις του στην υπόθεση ότι μετά την ακύρωση του μνημονίου οι 16 χώρες (17 μαζί με την Ελλάδα) της ευρωζώνης θα δεχθούν να καταβάλουν στη χώρα μας τουλάχιστον τη δεύτερη δόση βοήθειας της ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών, ύψους 23 δισ. ευρώ.
Γραμμή Κατσέλη για τα δάνεια
Η εξαγγελία για την αναπλήρωση των ζημιών των τραπεζών από τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια μετά «την ολική ή μερική διαγραφή των δανειακών υποχρεώσεων των υπερχρεωμένων νοικοκυριών και των υπερχρεωμένων επιχειρήσεων», όπως αναφέρεται στο πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ, θυμίζει τις υποσχέσεις της κυρίας Λούκας Κατσέλη στις εκλογές του 2009.
Η διαγραφή αυτή, σύμφωνα με τον κ. Τσίπρα, θα γίνει «ανάλογα με τη μείωση του εισοδήματος ή του τζίρου που έχουν υποστεί από τη σύναψη του δανείου ως σήμερα».
Ωστόσο για να δοθεί η δεύτερη δόση από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (EFSF) για τις τράπεζες, η οποία ουσιαστικά θα διασφαλίσει τις καταθέσεις των πολιτών, πρέπει το Διοικητικό του Συμβούλιο, το οποίο απαρτίζεται από υψηλόβαθμους εκπροσώπους των 17 κρατών-μελών της ευρωζώνης, να συναινέσει.
Πρόκειται όμως για το ίδιο Διοικητικό Συμβούλιο που αποφάσισε να καταβάλει ένα τμήμα (4,2 δισ. ευρώ) της συμφωνημένης δόσης των 5,2 δισ. ευρώ προς στην Ελλάδα πριν από 20 ημέρες. Μάλιστα ορισμένες χώρες (Γερμανία, Ολλανδία, Φινλανδία, Αυστρία, αλλά και Ιταλία) ζήτησαν την πλήρη αναστολή της καταβολής της δόσης.
Μόνη λύση εθνικό νόμισμα
Υπό αυτές τις συνθήκες οι «αριστερές ακροβασίες» μπορούν πράγματι να υλοποιηθούν μόνο με την ολική κρατικοποίηση των τραπεζών και την κοπή χρήματος, που σημαίνει επιστροφή στη δραχμή και μάλιστα προτού τελειώσουν τα λεφτά των δημόσιων ταμείων. Ωστόσο το πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ σε άλλα σημεία δεν εγκαταλείπει την Ευρώπη.
Ο κ. Τσίπρας συμπεριέλαβε στις εξωτερικές πηγές χρηματοδότησης της ανάπτυξης, που είναι το μείζον για την έξοδο από την κρίση:
1. Τον επανασχεδιασμό του ΕΣΠΑ και την αύξηση της απορροφητικότητάς του.
2. Ενα ευρωπαϊκό πρόγραμμα χρηματοδότησης επενδύσεων στα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ενωσης για την αντιμετώπιση της ύφεσης (το οποίο δεν εξηγεί πώς θα προκύψει).
3. Την ανάπτυξη της πολυμερούς οικονομικής διπλωματίας ως πιθανής πηγής νέων χρηματοδοτικών πόρων.
Τα δύο πρώτα προϋποθέτουν την παραμονή της Ελλάδας στην ΕΕ.
«Πάμε για πτώχευση, αν…»
Οι αντιδράσεις των οικονομολόγων ποικίλλουν. «Το πρόγραμμα είναι ανέφικτο, οδηγεί σε πλήρη πτώχευση» σημειώνει έμπειρος οικονομολόγος που ζήτησε να διατηρήσει την ανωνυμία του. Ο ίδιος εκτιμά ότι οι εξαγγελίες του ΣΥΡΙΖΑ θα αυξήσουν δραματικά τη φορολογία εισοδήματος. Ειδικότερα, εκτιμά ότι η εξαγγελία για «φορολόγηση του πλούτου και των υψηλών εισοδημάτων, με στόχο την αύξηση των εσόδων από άμεσους φόρους στα μέσα ευρωπαϊκά επίπεδα (δηλαδή +4% του ΑΕΠ) σε ορίζοντα τετραετίας (με στόχο αύξηση 1% του ΑΕΠ κάθε χρόνο)» δεν είναι ρεαλιστική διότι προϋποθέτει την κατάρτιση Περιουσιολογίου η οποία είναι αδύνατη σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα. «Εκτός αν με τη λέξη “πλούτος” εννοούν τις καταθέσεις στις τράπεζες που φαίνονται αμέσως και δεν απαιτούν καμία διαδικασία, ούτε Περιουσιολόγιο» λέει, και προσθέτει ότι μια τέτοια απόφαση θα ήταν καταστροφική γιατί θα οδηγούσε σε μαζική φυγή κεφαλαίων από τις τράπεζες.
«Περισσότερα δεσμεύθηκαν ότι θα κάνουν ΠαΣοΚ και ΝΔ» αντιτείνει γνωστός καθηγητής Οικονομικών με μακρά θητεία σε θέσεις ευθύνης. «Το πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ συρρικνώθηκε, ουσιαστικά εξαφανίστηκε» εκτιμά ο ίδιος. Αναρωτιέται γιατί απαλείφθηκαν από τη λίστα των άμεσων μέτρων η επαναφορά των συντάξεων και των μισθών του ιδιωτικού τομέα στα προ του μνημονίου επίπεδα. Από την άλλη πλευρά, παρ’ ότι δεν περιλαμβάνονται στις άμεσες κινήσεις, θα μπορούσαν να καλύπτονται από τις εξαγγελίες για κατάργηση μνημονίων και εφαρμοστικών νόμων. Το ερώτημα είναι ποιος θα πληρώσει. Εκεί οι δύο οικονομολόγοι συμφωνούν.
Η απάντηση του ΣΥΡΙΖΑ, βάσει των εξαγγελιών της Παρασκευής, είναι ότι οι ευρωπαίοι φορολογούμενοι θα βάλουν το χέρι στην τσέπη. Θα ανακεφαλαιοποιήσουν μέσω του EFSF τις ελληνικές τράπεζες μετά την ακύρωση του μνημονίου. Αυτή είναι η πιο χτυπητή αντίφαση στο πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ.
